Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 2022

Είστε γονιός «ελικόπτερο»; 7 σημάδια.

 Αναδημοσίευση από την Εφημερίδα των Συντακτών

Αρθρογράφος Ντάνι Βέργου



Αν ζητήσουν τη βοήθειά σας ή αν δείτε ότι έχουν κάποιο πρόβλημα, διδάξτε τους πώς να μιλήσουν μόνοι τους στον δάσκαλο, τον καθηγητή ή τον προπονητή

1. Πολεμάτε τις μάχες του παιδιού σας

Το παιδί σας επιστρέφει στο σπίτι κλαίγοντας ύστερα από έναν καβγά με έναν φίλο. Τι κάνετε; Αν τηλεφωνείτε στη μαμά του φίλου για να λύσετε το πρόβλημα, πρέπει να κάνετε ένα βήμα πίσω.
Δοκιμάστε αυτό: Να είστε ένα σύστημα υποστήριξης, αλλά αφήστε τα παιδιά να το λύσουν. Διδάξτε στο παιδί σας πώς να ηρεμεί τα συναισθήματά του και, στη συνέχεια, βοηθήστε το να διερευνήσει τρόπους με τους οποίους μπορεί να βρει μια λύση με τον φίλο του.

2. Κάνετε τα μαθήματά τους

Λύνετε μια δύσκολη μαθηματική εξίσωση για τον έφηβό σας, υπαγορεύετε τις εργασίες του παιδιού σας που πηγαίνει στο Δημοτικό. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να επέμβετε για να σώσετε τα παιδιά σας από το αίσθημα της απογοήτευσης. Αλλά τα υγιή επίπεδα άγχους μπορούν στην πραγματικότητα να ενισχύσουν τις δεξιότητές τους στην επίλυση προβλημάτων.
Δοκιμάστε αυτό: Αφήστε τα παιδιά σας να βρουν τους τρόπους να ανταποκριθούν στη δουλειά τους. Επιβραβεύστε τις προσπάθειές τους όταν επιμένουν στα δύσκολα.

3. Δασκαλεύετε δασκάλους, καθηγητές, προπονητές

Αν φωνάζετε συμβουλές από τις κερκίδες κατά τη διάρκεια των αγώνων των παιδιών σας ή συχνά στριμώχνετε τον δάσκαλο ή τον καθηγητή τους για να τους μιλήσετε για τον τρόπο που διδάσκουν ή προπονούν, ίσως ήρθε η ώρα να παραμερίσετε τον εαυτό σας. Μέσα από τον αθλητισμό και το μάθημα στο σχολείο το παιδί σας μαθαίνει πώς να αντιμετωπίζει τις συγκρούσεις, να εργάζεται για έναν στόχο και να διαχειρίζεται τη νίκη και την ήττα. Είναι δική τους υπόθεση, όχι δική σας.
Δοκιμάστε αυτό: Αν ζητήσουν τη βοήθειά σας ή αν δείτε ότι έχουν κάποιο πρόβλημα, διδάξτε τους πώς να μιλήσουν μόνοι τους στον δάσκαλο, τον καθηγητή ή τον προπονητή.

4. Κρατάτε τα παιδιά σας κοντά σας

Μένετε μαζί τους στα πάρτι γενεθλίων. Οδηγείτε τον έφηβο στα σπίτια των φίλων του, ακόμη και όταν αυτά βρίσκονται σε μικρή απόσταση με τα πόδια. Στέλνετε καθημερινά μηνύματα στο παιδί σας, φοιτητή πλέον στο Πανεπιστήμιο. Σας θυμίζει κάτι; Αν ναι, ήρθε η ώρα να αφήσετε τα παιδιά σας να «φύγουν» και να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση.
Δοκιμάστε αυτό: Δημιουργήστε ευκαιρίες για να είναι τα παιδιά σας ανεξάρτητα: Αφήστε τα να παίξουν στην αυλή ενώ εσείς μένετε μέσα ή να περπατήσουν στο φροντιστήριο ή το ποδόσφαιρο.

5. Κάνετε όλες τις δουλειές του σπιτιού

Ακόμα στρώνετε το κρεβάτι του 6χρονού σας, καθαρίζετε το δωμάτιο του εφήβου σας ή πλένετε τα ρούχα του φοιτητή γιου σας; Ηρθε η ώρα να ελαφρύνετε το φορτίο σας. Βάλτε τα παιδιά σας να βοηθήσουν στο σπίτι και θα τους διδάξετε υπευθυνότητα για μια ζωή.
Δοκιμάστε αυτό: Ξεκινήστε με μικρές δουλειές και επεκταθείτε. Να είστε ξεκάθαροι σχετικά με το τι περιμένετε να κάνουν τα παιδιά και να επαινείτε την καλή δουλειά.

6. Ανησυχείτε πολύ

«Κατέβα από εκεί πάνω!» «Μην οδηγείς τόσο γρήγορα!» «Κράτα το χέρι μου!» Αν μπορούσατε, θα τυλίγατε τα παιδιά σας με φελιζόλ; Φαίνεται ότι μπορείτε να τα υπερπροστατέψετε. Όταν δεν τα αφήνετε να πάρουν σωματικά ή πνευματικά ρίσκα, μπορεί να καθυστερήσετε την ανάπτυξή τους.
Δοκιμάστε αυτό: Θυμηθείτε ότι ο στόχος είναι να τα κρατάτε όσο πιο ασφαλή χρειάζεται, όχι όσο πιο ασφαλή μπορείτε. Αφήστε τα να σκαρφαλώσουν σε ένα δέντρο ή να πέσουν και να γρατζουνίσουν το γόνατό τους. Είναι καλό για την ανάπτυξή τους ως ανθρώπων.

7. Δεν τα αφήνετε να αποτύχουν

Σκεφτείτε την τελευταία φορά που κάνατε λάθος. Οι πιθανότητες είναι ότι μάθατε από αυτό. Τα παιδιά σας πρέπει να κάνουν το ίδιο. Η δοκιμή και το λάθος τα διδάσκουν πώς να βρουν τον δρόμο τους στον κόσμο. Αν αναλάβετε εσείς τη δουλειά τους για το σπίτι ή μια εργασία για να τα «κάνετε σωστά», δεν θα μάθουν πώς να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα στο μέλλον.
Δοκιμάστε αυτό: Αφήστε τα να κάνουν λάθη κάθε τόσο. Όταν αποτυγχάνουν, ενθαρρύνετέ τα να προσπαθήσουν ξανά.

«Αμαρτίες» γονέων ...

1 στα 10 παιδιά έχει γονείς «ελικόπτερα», είναι λιγότερο ανοιχτό σε νέες ιδέες και δράσεις, περισσότερο ευάλωτο, αγχώδες, εξαρτημένο και ανασφαλές (2010, συνέδριο της Ενωσης Ψυχολογικής Επιστήμης).

Τα παιδιά με παρεμβατικούς γονείς που είχαν υψηλές προσδοκίες για τις σχολικές επιδόσεις ή που αντιδρούσαν υπερβολικά όταν έκαναν κάποιο λάθος, τείνουν να είναι πιο αυτοκριτικά, αγχώδη ή καταθλιπτικά. Κι αυτό γιατί είτε με τα λόγια είτε με τις πράξεις τους οι γονείς αυτοί δηλώνουν στα παιδιά τους ότι αυτό που κάνουν δεν είναι ποτέ αρκετά καλό (2016, Journal of Personality).

Η μέθοδος αυτή μπορεί να προκαλέσει άγχος σε παιδιά που ήδη παλεύουν με κάποια κοινωνικά θέματα, δεδομένου ότι οι γονείς αντιλαμβάνονται τις κοινωνικές προκλήσεις ως πιο απειλητικές από ό,τι είναι και πιστεύει το παιδί. Με την πάροδο του χρόνου μειώνεται η ικανότητα του παιδιού να ανταποκριθεί μόνο του και αυξάνει το άγχος (2017, Cognitive Therapy and Research).

Τρίτη 15 Φεβρουαρίου 2022

Η Μάικο. Βιβλιοπαρουσίαση

Από τη Μαρίζα Ντεκάστρο
Αναδημοσίευση από τον Αναγνώστη


Χωρίς να έχει υποχωρήσει η έκδοση βιβλίων για τη μητρική αγάπη, τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκαν πάρα πολλά βιβλία με ήρωες μπαμπάδες. Η Μάικο (εικ. Άρτεμις Πρόβου, εκδ. Επόμενος Σταθμός), το εικονογραφημένο βιβλίο του Δημήτρη Μπασλάμ, είναι το πιο πρόσφατο.

Πυρήνας των ιστοριών αυτών είναι η, ας την πούμε «παραμελημένη», σχέση των ανδρών (εξαιρουμένων των παππούδων) με τα μικρά παιδιά. Εντελώς ενδεικτικά, αναφέρω συγγραφείς, όπως οι Τσιλινίκος, Τσίτας, Ηλιόπουλος, Νίλσεν, Eric Carl, Soosh, Coralie Saudo, Peter Carnavas, κ.ά. οι οποίοι έγραψαν βιβλία ευφάνταστα, χαριτωμένα, χιουμοριστικά ή και όχι, τα οποία αναδιατυπώνουν τον παραδοσιακό ρόλο του πατέρα ως κουβαλητή και αφέντη της οικογένειας αποκαθιστώντας και διευρύνοντας τη σχέση του με το μικρό παιδί. Η αλλαγή συνδέεται χωρίς αμφιβολία με τις μορφές που έχει πάρει η σύγχρονη οικογένεια (βλ. Το πιο μεγάλο βιβλίο για τις οικογένειες των Mary Hoffman και Ros Asquith, εκδ. Ίκαρος, 2016) και την αλλαγή των κοινωνικών αντιλήψεων για τους ρόλους των ενήλικων πόλων της οικογένειας, των γονιών, στην ανατροφή των παιδιών.

Κι ενώ τα παλιότερα παιδικά βιβλία εξήραν με διδακτικό τρόπο, θεωρούσαν δηλαδή προφανή την αγάπη του πατέρα προς το παιδί του, οι σημερινοί μπαμπάδες (και συγγραφείς) ενστερνίζονται μητρικά χαρακτηριστικά διευρύνοντας και ποικίλοντας τον ανδρικό ρόλο τους: αλλάζουν τα μωρά, μαγειρεύουν, καθαρίζουν, παίζουν, μαθαίνουν από τα παιδιά, έχουν αδυναμίες. Είναι κοντά τους όχι με πρόθεση να αναπληρώσουν τη μητέρα, περιστασιακά ή μόνιμα απούσα, αλλά για να δημιουργήσουν αυτόνομη σχέση μαζί τους.

Η Μάικο είναι ένα κοριτσάκι (στα γιαπωνέζικα θα πει Το κορίτσι που χορεύει), που έχει μια συναρπαστική σχέση με τον κατ’ αποκλειστικότητα μπαμπά της. Μια σχέση παιχνιδιού, μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας, η οποία διαρκεί ώρες και ώρες γιατί η χαρά κρατάει και δεν τελειώνει παρά μόνο όταν σκοτεινιάζει και η Μάικο βυθίζεται σε υπέροχα, αεικίνητα σουρεαλιστικά όνειρα. Και όταν ξυπνάει, ξεκινά την καινούρια μέρα με την ίδια φόρα και διάθεση. Απόλαυση!

Διάβασα prima vista τη Μάικο σε δυο κοριτσάκια στην ηλικία της ηρωίδας. Ενθουσιάστηκαν, κι εγώ μαζί τους. Κατά παρέκκλιση το συζήτησα με τον συγγραφέα, ο οποίος μού δήλωσε αποφασιστικά ότι η ιστορία του δεν έχει καμιά εκπαιδευτική χρησιμότητα σαν εκείνη την κραυγαλέα που καταστρέφει συνήθως τα παιδικά βιβλία. Δεν συμφωνώ, έχει εκπαιδευτική χροιά, και μάλιστα βαρύνουσα, αν δεχτούμε ότι η απόλαυση απελευθερώνει όταν την αφήνουμε να ανθίζει!

Η ιστορία ανοίγει στο τέλος τα χαρτιά της, καταλαβαίνουμε ποια είναι η Μάικο και νιώθουμε το βάθος της τρυφερής έγνοιας του πατέρα…

Η εικονογράφος Άρτεμις Πρόβου είναι νέα στο χώρο των ελληνικών εκδόσεων. Το πρώτο βιβλίο της, Μπάμπουσκα (της Ξένια Καλογεροπούλου, εκδ. Μάρτης) ήταν αρκετό για να προσεχτεί η δουλειά της! Η Μάικο είναι μόλις το δεύτερο βιβλίο που έχει εικονογραφήσει.

Στη Μάικο, παίζει με τις εικόνες σε δύο ταμπλό: σε άλλες αποτυπώνει ακριβώς την ηρωίδα όπως την περιγράφει ο συγγραφέας, ενώ σε άλλες εικονογραφεί τα όνειρά της σαν να τα ζει κι εκείνη με αποτέλεσμα να διευκολύνει την οπτική ανάγνωση της ιστορίας από τους μικρούς αναγνώστες. Δυο θαυμάσια δισέλιδα, σαν βραδινές λήψεις του παιδικού δωματίου, δίνουν την απαραίτητη ανάσα στην ιστορία λειτουργώντας ως πέρασμα, αφενός από το ξύπνιο προς την ηρεμία που φέρνει ο ύπνος μετά τα ξέφρενα παιχνίδια της μέρας και αφετέρου δίνουν τη σκυτάλη στην εικονογράφηση των εξίσου ξέφρενων ονείρων της μικρής.