Τετάρτη 29 Ιανουαρίου 2020

Το τέλος του Αχιλλέα - άσκηση.

Πατώντας πάνω στην εικόνα συμπληρώνουμε τα κενά και θυμόμαστε το σημερινό μας μάθημα. 


Πηγή η eτάξη.

Το τέλος του Αχιλλέα.

Ο Τρωικός πόλεμος κοντεύει να τελειώσει. Και εκεί σε μια μάχη οι Αχαιοί χάνουν τον πιο σημαντικό τους ήρωα, τον Αχιλλέα. Ας δούμε πώς.

Εννοιολογικό πλάνο μαθήματος, Επιμέλεια ύλης: Κατερίνα Καραλή, Κανέλλος Κανελλόπουλος, πατώντας εδώ.
Παρουσίαση από τον Ηλιάδη Ηλία, στη συνέχεια.

Για λίγη ακόμα βοήθεια στη μελέτη από το σπίτι, να μερικές ερωτήσεις για να βεβαιωθούμε ότι γνωρίζουμε τα γεγονότα:

Ερωτήσεις:
  • Ποιος συμβούλεψε τον Πάρη και τι του είπε;
  • Τι είχε κάνει η Θέτιδα στον Αχιλλέα όταν ήταν μικρός;
  • Πώς πέθανε ο Αχιλλέας;
  • Τι συνέβη μετά το θάνατο του Αχιλλέα;
  • Τι απέγινε ο Πάρης;

Τρίτη 28 Ιανουαρίου 2020

Τρεις Ιεράρχες.

Με τον όρο Τρεις Ιεράρχες, αναφερόμαστε στους τρεις επιφανείς Αγίους και θεολόγους, Βασίλειο τον Μέγα, Ιωάννη τον Χρυσόστομο και Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό. Για τη σοφία τους και τη χριστιανική τους ζωή, η Ορθόδοξη Εκκλησία τους ονόμασε αγίους και γιορτάζουν ο καθένας ξεχωριστά. Αλλά επειδή δημιουργήθηκε μια διαφωνία μεταξύ των χριστιανών για το ποιος από τους τρεις πρόσφερε τα περισσότερα, αποφασίστηκε και καθιερώθηκε στα μέσα του 11ου αιώνα να υπάρχει και για τους τρεις μια κοινή γιορτή στις 30 Ιανουαρίου κάθε έτους.

Η μεγάλη τους μόρφωση και η αγάπη τους προς τα παιδιά μας κάνει να τους αισθανόμαστε κοντά μας, βοηθούς στο πλευρό μας. Είναι οι προστάτες Άγιοι των μαθητών και των δασκάλων.


Ο Μέγας Βασίλειος. Ο Μέγας Βασίλειος ήταν επίσκοπος στην Καισαρεία της Καππαδοκίας και πολύ μορφωμένος. Έδειξε ιδιαίτερη αγάπη και φροντίδα στους αρρώστους, στους φτωχούς και στα ορφανά. Πούλησε την περιουσία του και έχτισε νοσοκομείο, ορφανοτροφείο και γηροκομείο.



Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος. Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος γεννήθηκε στη Ναζιανζό της Καππαδοκίας. Σπούδασε στην Αθήνα και δέθηκε με στενή φιλία με το Βασίλειο. Έγινε ιερέας. Αργότερα, ενώ είχε γίνει επίσκοπος σε μια μικρή πόλη, τον κάλεσαν να διδάξει το λαό στην Κωνσταντινούπολη. Ονομάστηκε Θεολόγος, γιατί δίδαξε την αλήθεια για το Θεό.

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Συρίας. Έγινε ιερέας και για τις υπέροχες ομιλίες του προς τους πιστούς ονομάστηκε Χρυσόστομος. Είχε καταφέρει να οργανώσει συσσίτια για χιλιάδες φτωχούς. Μετά από λίγο χρόνο έγινε πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Δέχθηκε όμως την έχθρα των αρχόντων της, όταν τους έλεγξε για την αμαρτωλή ζωή τους. Τον εξόρισαν πολλές φορές. Εκεί έλεγε συχνά:  «Δόξα στο Θεό για όλα».

Πατάμε στην επόμενη εικόνα και βλέπουμε πολλές αγιογραφίες με τις μορφές των Τριών Ιεραρχών.

Στην επόμενη εικόνα εντοπίζουμε τους Αγίους και κάνουμε κλικ στη μορφή του καθενός.

Πατάμε στην επόμενη εικόνα και αντιστοιχίζω τη ζωή και το έργο του καθενός Αγίου με την εικόνα του.

Και τέλος αντιστοιχίζουμε την εικόνα με τα λόγια που έχει πει ο κάθε Άγιος. Πατάμε στην επόμενη εικόνα.

Πηγή το φωτόδεντρο.

Τα κίτρινα καπέλα στην τάξη μας.

Ασχοληθήκαμε με το βιβλίο "Τα κίτρινα καπέλα" της Κέλλυς Ματαθία Κόβο από τις εκδόσεις Πατάκη (Αθήνα, 2017), με αφορμή την ημέρα μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος. 
Διαβάσαμε το βιβλίο προβάλλοντας τις εικόνες στον διαδραστικό πίνακα της τάξης μας.
Συζητήσαμε για τα πρόσωπα και τα συναισθήματά τους. Αξιοποιήσαμε τις εικόνες και τα χρώματά τους για να βρούμε καλύτερα το πώς αισθάνονταν οι ήρωες και να κατανοήσουμε τι συμβολίζει το κάθε χρώμα. Λύσαμε τον γρίφο του τηλεγραφήματος και σκεφτήκαμε και μεις πώς θα μπορούσαμε να κρυπτογραφήσουμε ένα μήνυμα. Αναρωτηθήκαμε για το ποια ήταν τα θεριά του βιβλίου και γιατί η συγγραφέας και εικονογράφος  δεν μας τα δείχνει. Έτσι φτάσαμε στην πραγματική ιστορία του Ολοκαυτώματος και είπαμε λίγα λόγια για τις διώξεις των Εβραίων και των άλλων ανθρώπων από το ναζιστικό καθεστώς στα χρόνια του 2ου παγκοσμίου πολέμου. 

Αξιοποιήσαμε το υλικό του Φωτόδεντρου "...σαν να κάναμε εμείς παρέλαση"

Στο υλικό αυτό, που το βλέπετε πατώντας στην εικόνα, αξιοποιούμε μια παλιά φωτογραφία η οποία αναδεικνύεται σιγά σιγά και επιτρέπει στα παιδιά να κάνουν υποθέσεις και να παρατηρήσουν με προσοχή συγκεκριμένα σημεία, να αναθεωρήσουν τις προηγούμενες σκέψεις τους και να οδηγηθούν στην ανακάλυψη της αλήθειας. 
Φαντάστηκαν τη δυσκολία του να μαζεύεις τα πράγματά σου ξαφνικά (ποια πράγματα απ' όλα;) και να φεύγεις χωρίς να γνωρίζεις πού πηγαίνεις ούτε για πόσο διάστημα. Στη συνέχεια σε μικρές ομάδες (2 ή 3 παιδιά) συμπλήρωσαν την κάρτα με τη βαλίτσα τους. Αυτά τι θα έπαιρναν μαζί τους, αν ζούσαν κάτι παρόμοιο;

Και τέλος ζωγράφισαν έτσι που μόνο τα παιδιά μπορούν:














Η ασπίδα του Αχιλλέα.

Μας άρεσε η περιγραφή της ασπίδας του Αχιλλέα που έφτιαξε ο Ήφαιστος. Μόλις έμειναν λίγα λεπτά προσπαθήσαμε να φτιάξουμε και μεις σε πλαστελίνη μια φανταστική ασπίδα. Και να:
 





 

Δευτέρα 27 Ιανουαρίου 2020

Ένας άλλος Μινώταυρος στην τάξη μας.

Πραγματοποιήθηκε για το τμήμα μας το συμμετοχικό θέατρο "Ένας άλλος Μινώταυρος" με τη βοήθεια του θεάτρου Χαλκίδας και της συνεργάτιδάς του, Ευρυδίκης Σαμαρά (Ηθοποιού/Θεατρολόγου/Θεατροπαιδαγωγού). 


Στα πλαίσια του προγράμματος Αγωγής Υγείας «ΜΕ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΒΟΗΘΟ» που υλοποιούμε τη φετινή σχολική χρονιά ήρθε στο σχολείο μας η κυρία Ευρυδίκη και πήραμε μέρος σε μία θεατρο-παιδαγωγική διαδικασία, ώστε να ευαισθητοποιηθούμε   σε θέματα Ψυχικής Αγωγής, σε ζητήματα που βιώνουμε στην καθημερινότητά μας προσωπικά ή παρατηρούμε  γύρω μας. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο και πρωτότυπο είδος συμμετοχικού θεάτρου με εντονότατο βαθμό βιωματικού χαρακτήρα. Εκτός από τα κομμάτια θεατρικής δράσης που παρακολουθήσαμε, «μπήκαμε σε ρόλους», που σχετίζονται με την ιστορία, και δράσαμε μέσα στον φανταστικό χώρο. Αυτά τα παιχνίδια ρόλων, μαζί με άλλες τεχνικές του Δράματος, βοηθούν στον αναστοχασμό πάνω στα ζητήματα που πραγματευθήκαμε και στην βαθύτερη κατανόηση τους. 

Επιλέξαμε το θέμα «Ένας άλλος Μινώταυρος» το οποίο εντάσσεται στη Θεματική της Διαφορετικότητας – Επιθετικότητας και γιατί συνδυάζεται με τους στόχους του προγράμματος Αγωγής Υγείας και γιατί αγγίζει τα μυθολογικά θέματα του μαθήματος της φετινής Ιστορίας. 

Στόχοι της διαδικασίας ήταν τα παιδιά: 

· να αναρωτηθούν πάνω στους λόγους που οδηγούν τους ανθρώπους στην «απομόνωση» του διαφορετικού, 

· να βιώσουν τα συναισθήματα του αποκλεισμένου από την ομάδα ήρωα, καλλιεργώντας την εν-συναίσθηση, 

· να αντιληφθούν το ρόλο που παίζει ο κοινωνικός περίγυρος στον αρνητικό ή θετικό στιγματισμό ενός προσώπου.


 Δραματικό περιεχόμενο: 


Ένας αρχαιολόγος ανακαλύπτει μια διαφορετική απόδοση της μορφής και της στάσης του γνωστού μυθολογικού τέρατος. Με ένα γύρισμα στο χρόνο, βρεθήκαμε στα παιδικά χρόνια του Μινώταυρου και παρακολουθήσαμε γεγονότα από τη ζωή του, μπαίνοντας σε ρόλο πολιτών της Κνωσσού. Το παιδί - τέρας καθώς δεν βρίσκει θετική ανταπόκριση από τον κοινωνικό περίγυρο συμπεριφέρεται βίαια και οι γονείς του αποφασίζουν να τον κλείσουν στο λαβύρινθο. Τι σκεφτήκαμε; πώς μπορέσαμε να καταλάβουμε τη βίαιη συμπεριφορά του Μινώταυρου; πώς αναλάβαμε να τον βοηθήσουμε και να τον εντάξουμε στην ομάδα μας;





Έτσι στην παράσταση Συμμετοχικού Θεάτρου «Ένας άλλος Μινώταυρος»: 
Παρακολουθήσαμε κομμάτια θεατρικής δράσης, αλλά και δράσαμε μέσα στο πλαίσιο μιας ιστορίας, παίζοντας ρόλους , παρατηρώντας και συζητώντας, με σκοπό να επεξεργαστούμε το θέμα Επιθετικότητα και Διαφορετικότητα. 

Περάσαμε καταπληκτικά. Συμμετείχαμε με χαρά και ενδιαφέρον. Μερικές φορές ήμασταν αρκετά φασαριόζοι, αλλά ήταν από τον ενθουσιασμό μας. 



Τα κίτρινα καπέλα.


Με αφορμή την ημέρα μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος, διαβάζουμε ένα εξαιρετικό βιβλίο για το θέμα αυτό. Πρόκειται για "Τα κίτρινα καπέλα" της Κέλλυς Ματαθία Κόβο από τις εκδόσεις Πατάκη (Αθήνα, 2017). Στο βιβλίο αυτό η συγγραφέας αφηγείται την ιστορία μιας εβραϊκής οικογένειας που σώθηκε στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Είναι η ιστορία της οικογένειας της συγγραφέως όπως καταγράφηκε στη μνήμη της από την παιδική της ηλικία. 

"Όταν ήμουνα μικρή, μιλούσαμε συχνά για τις περιπέτειες, τις αγωνίες και την υπεράνθρωπη προσπάθεια που έκαναν για να σωθούν από το θεριό του πολέμου η μητέρα μου και η οικογένειά της. Πώς ξέφυγαν, πού κρύφτηκαν, ποιοι ήταν εκείνοι οι απλοί, δίκαιοι άνθρωποι που είχαν το θάρρος να αντισταθούν και να βάλουν σε κίνδυνο τη ζωή τους για να σώσουν ανθρώπους", γράφει η Κέλλυ Ματαθία-Κόβο που εικονογραφεί παιδικά βιβλία και τώρα ήρθε η ώρα να γράψει και να ζωγραφίσει μια δική της ιστορία, που είναι η ιστορία της οικογένειάς της.  "Μάλλον κάπου μέσα μου πάντα ήξερα ότι έπρεπε να κάνω κάτι μ’ αυτήν την ιστορία. Έτσι, μια μέρα, και ενώ είχα ξεκινήσει να γράφω κάτι εντελώς διαφορετικό, τα δάχτυλά μου άρχισαν να πληκτρολογούν αυτά που είναι εδώ γραμμένα. Η μόνη εξήγηση που μπόρεσα από τότε να δώσω στον εαυτό μου είναι ότι τα χέρια μου τα καθοδήγησε η καρδιά μου. Και η καρδιά πάντα ξέρει", προσθέτει.



Μια ιστορία που μιλάει για φόβo και θάρρος, για φιλία που δε γνωρίζει όρια, για ευγνωμοσύνη και μνήμη. Μιλάει για αυτούς που, όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με το θεριό, ακούν την εσωτερική τους φωνή, την καρδιά τους, και βρίσκουν τη δύναμη να αποφασίσουν για την τύχη τους. Μιλάει όμως και για εκείνους που βάζουν σε κίνδυνο τον εαυτό τους, υπερασπίζοντας το δικαίωμα στη ζωή.
Διαβάζουμε με λίγα λόγια την ιστορία (από την Elniplex):

Θυμάμαι, πριν πολλά χρόνια, σ’ ένα μεγάλο καταπράσινο βοσκοτόπι, ζούσαν χαρούμενα κι αρμονικά πρόβατα, κατσίκες, κουνέλια και λαγοί, κότες, κόκορες και ποντικοί.

Εκεί ζούσε και η οικογένεια Μπε, ο κύριος και η κυρία Μπε και τα επτά μικρά τους προβατάκια. Μια μέρα ο κύριος Μπε πληροφορήθηκε πως άγρια θηρία από τα μακρινά, χιονισμένα βουνά ήθελαν να αιχμαλωτίσουν τα πρόβατα. Ο λόγος ήταν άγνωστος. Στο βοσκοτόπι άρχισε να πλανάται μια παράξενη απειλή. Ο κύριος Μπε μάταια αναζητούσε λύσεις για τη σωτηρία της οικογένειάς του.

Ένα βράδυ τα θεριά κατέβηκαν από τα βουνά και παγίδευσαν τα πρόβατα αφού πρώτα τα υποχρέωσαν να φορέσουν όλα κίτρινα καπέλα. Τα πρόβατα ζούσαν πια φυλακισμένα. Δεν μπορούσαν να πάνε στις δουλειές τους, ούτε στο σχολείο, ούτε να βοσκήσουν ή να παίξουν ελεύθερα.

Ο κύριος και η κυρία Μπε αποφάσισαν να δραπετεύσουν. Ο κύριος Μπε κατέστρωσε τολμηρό σχέδιο με τους πιο έμπιστους φίλους του: Τον Κόκορα τον Πρωινό και τον Ποντικό τον Τρομερό. Έστειλε τηλεγράφημα και στον επιστήθιο φίλο του τον Λαγό ο οποίος ήταν πρόεδρος σε ένα νησιωτικό χωριό.

Κι ο Λαγός κατάλαβε ότι ο φίλος του τον είχε ανάγκη κι αψηφώντας τους κινδύνους, έκανε ταξίδι μακρινό για να τον συναντήσει και να τον βοηθήσει. Εν τω μεταξύ, ο Ποντικός οδηγούσε την οικογένεια Μπε μέσα από μονοπάτια άγνωστα που μόνο εκείνος γνώριζε, μακριά από το παγιδευμένο βοσκοτόπι. Ο Λαγός ανέλαβε να κρύψει την οικογένεια Μπε σε ένα μικρό καλύβι στο βουνό του νησιού του. Όλοι οι κάτοικοι του νησιού βοήθησαν τα ταλαιπωρημένα πρόβατα προσφέροντας φαγητό και ρούχα.

Και μια μέρα ο φόβος έφυγε. Η οικογένεια Μπε επέστρεψε ελεύθερη στο σπίτι της. Όμως ο τόπος τους δεν ήταν πια ο ίδιος. Αρκετοί από τους φίλους τους δεν κατάφεραν να σωθούν. Τα αισθήματα ήταν ανάμεικτα για αρκετά χρόνια. Υπήρχε λύπη για την απώλεια αλλά και ευγνωμοσύνη για τους φίλους και σωτήρες.

Τα χρόνια πέρασαν και η ζωή ξαναβρήκε τους γνώριμους ρυθμούς της. Όσο για τα άγρια θηρία… υπάρχουν ακόμα πάνω στα βουνά. Αυτούς όμως που χάθηκαν δεν τους ξέχασαν ποτέ.

Πατώντας στην επόμενη εικόνα μεταφερόμαστε στις πρώτες 9 σελίδες του βιβλίου: 


Στη συνέχεια πατώντας στην επόμενη εικόνα βρίσκουμε πιθανές διαδρομές ανάγνωσης του βιβλίου από την Μαρίζα Ντεκάστρο, παιδαγωγό, συγγραφέα και κριτικό βιβλίων για παιδιά.


Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2020

Ο Αχιλλέας σκοτώνει τον Έκτορα.

Συνεχίζουμε τον Τρωικό Πόλεμο. 
Πατώντας εδώ έχουμε το εννοιολογικό πλάνο του μαθήματος από τους Κανελλόπουλο Κ. και Καραλή Κ. 
Ακολουθεί παρουσίαση από τον Ηλιάδη Η. 

Τα δικά μας χαϊκού.

Πρόσφατα ασχοληθήκαμε με τα χαϊκού στα πλαίσια του μαθήματος της Γλώσσας. Γράψαμε και πολλά δικά μας. Μια μικρή παρουσίαση ακολουθεί από επιλογή που έκανε η κυρία μας.

Ένα παγωμένο ρυάκι                 Ο αέρας
και ξεπαγώνει                              πήρε την μπάλα
όταν φέγγει ο ήλιος.                   και το παιδί έκλαιγε.
(Ίωνας)                                         (Αναστάσης)

Η θάλασσα είναι λάδι                Βλέπω μια ζωγραφιά παιδιού
πετάνε από πάνω                        έχει πάνω της
γλάροι.                                          όλη την πλάση.
(Ιωάννα Κ.)                                  (Έλια)

Η θάλασσα είναι ήρεμη            Ανοιξιάτικα λουλούδια
μικροί και μεγάλοι                     πέφτουν από τον 
κολυμπούν.                                  ουρανό κάτω.
(Μιράντα)                                    (Γιώργος)

Η ανατολή έρχεται γρήγορα    Η ήρεμη θάλασσα
πότε θα έρθει                               σαν τα ήρεμα βράδια
και η δύση;                                   της άνοιξης.
(Λιάνα)                                          (Νικόλας Μ)

Είτε μέρα είτε νύχτα                  Τυρί το φεγγάρι
η λεβάντα μοβ                             και θα το φάω
θα μείνει.                                      μα τι να κάνω που πεινάω.
(Κωστής)                                       (Ιωάννα Δ.)

Ο ήλιος είτε ανατέλλει              Ένα πουλάκι πάνω στο δέντρο
είτε δύει                                        έφυγε
θα' ναι στον ουρανό.                  μου κελαηδάει.
(Δήμητρα Κ.)                               (Δήμητρα Κρ.)

Ο Αντρέας περιμένει                  Η άνοιξη έρχεται    
το διάλειμμα                                 τα λουλούδια φυτρώνουν
μέσα στην τάξη.                           το χιόνι φεύγει.
(Αντρέας)                                       (Βάλια)

Στη θάλασσα πετάνε γλάροι     Μέσα στο καθαρό αεράκι
κάτασπροι και πολλά ψάρια     πουλιά πετούν
μέσα στο νερό.                             στον ουρανό.
(Σταυριανή)                                  (Σοφία).

Είναι χειμώνας                             Πεταλούδες πετούν 
φυσάει κρύος αέρας                    στον ήσυχο άνεμο. Χαίρονται
κάνει κρύο.                                    να βλέπουν τα παιδιά.
(Άλκης)                                           (Μαρίζα)

Τα τριφύλλια παίζουν.                 Ένα δέντρο
Πόσα φύλλα τους έμειναν           έχει μέσα του μια μικρή
άραγε;                                              κουκουβάγια.
(Μάριος)                                          (Μελίνα)

Το ποτάμι είναι ιερό                      Όταν λουλούδι στο λιβάδι
και το νερό                                       φυτρώσει
είναι αγαθό.                                     γίνεται γιορτή.
(Σεραφείμ).                                      (Άννα)

Η θάλασσα είναι ήρεμη
χωρίς κύματα 
κι ανθρώπους.
(Νικόλας Κ)



Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2020

Ο θάνατος του Πάτροκλου.

Συνεχίζουμε τον Τρωικό Πόλεμο με τον θάνατο του Πάτροκλου. Βλέπουμε το εννοιολογικό πλάνο του μαθήματος (από τους Κατερίνα Καραλή, Κανέλλος Κανελλόπουλος) πατώντας εδώ.


Παρουσίαση από τον Ηλιάδη Η.


Κατηγορίες ζώων.

Ας βεβαιωθούμε ότι γνωρίζουμε τις κατηγορίες των ζώων.


Ταινιούλες με ζώα του γλυκού νερού.

Ταινιούλες με ζώα του γλυκού νερού με την ευκαιρία της Μελέτης περιβάλλοντος. 













Ζώα του γλυκού νερού.

Πατώντας πάνω στην εικόνα βλέπουμε εικόνες από τα ζώα που ζουν στις λίμνες και στα ποτάμια. Σε μερικά ακούμε και τη φωνή τους.




Στην επόμενη εικόνα πατώντας, προσπαθούμε να ανακαλύψουμε πού είναι κρυμμένα τα ζώα του γλυκού νερού. 



Και ολοκληρώνουμε με ένα κουίζ. Πατώντας πάνω στην εικόνα απαντάμε σε ερωτήσεις για το πού ζουν τα ζώα των εικόνων. Μέσα στις λίμνες και στα ποτάμια, πετούν από πάνω, ζουν δίπλα στο νερό ή ζουν και στο νερό και έξω από αυτό; Ας προσπαθήσουμε!



Πηγή είναι το φωτόδεντρο.

Ζώα της θάλασσας - παρουσίαση.

Συνεχίζοντας την ενότητα για τα ζώα μαθαίνουμε για τα ζώα της θάλασσας. Πατώντας στην επόμενη εικόνα γνωρίζουμε μερικά από αυτά, που ζουν στις ελληνικές θάλασσες. Πηγή του υλικού είναι το Φωτόδεντρο.





Για περισσότερες πληροφορίες για τα ζώα αυτά πατάμε στη δεύτερη εικόνα.


Τρίτη 21 Ιανουαρίου 2020

Χαϊκού.

Στο τετράδιο εργασιών της Γλώσσας μας συναντάμε τα χαϊκού. 

Τι είναι τα χαϊκού; Διαβάζουμε στο school.bag4X:

Τα χαϊκού είναι είδος ποίησης που πρωτοεμφανίστηκε στην Ιαπωνία το δέκατο έκτο αιώνα και υιοθετήθηκε στην Ευρώπη στις αρχές του εικοστού. Από εκεί πέρασαν τον Ατλαντικό και έφτασαν να γίνουν πολύ δημοφιλή σε όλο το Δυτικό κόσμο. Στην αυθεντική στιχουργική μορφή τους, τα χαϊκού είναι μικρά ποιήματα από 17 συλλαβές σε ένα ενιαίο στίχο. Τα χαϊκού συμπυκνώνουν ευφυΐα και σοφία, που εκφράζονται με λυρική, ή άλλοτε, χιουμοριστική διάθεση, ενώ συχνά υπάρχει το στοιχείο της έκπληξης. Στα χαϊκού σημαντική θέση έχουν η φύση, οι εποχές και τα χρώματα, η ομορφιά των λέξεων και των αντιθέσεων, ενώ το νόημα κάποιες φορές αποκτά δευτερεύουσα σημασία.

Ο γνωστότερος Ιάπωνας ποιητής των χαϊκού ήταν ο Ματσούο Μπασό (Matsuo Basho, 1644-1694). Το πιο φημισμένο από όλα τα χαϊκού είναι δικό του:
παλιά λίμνη

ένας βάτραχος μέσα πηδά

ήχος νερού.




Στην Ευρωπαϊκή εκδοχή τους συνήθως υποδιαιρούνται σε 3 στίχους από 5, 7 και 5 συλλαβές, στους οποίους η ομοιοκαταληξία αποφεύγεται.

Το χαϊκού είναι ουσιαστικά κάτι παραπάνω από ένα απλό ποίημα είναι περισσότερο μια πνευματική άσκηση: ομορφιά ίσον αφαίρεση, λιτότητα, γαλήνη, περισυλλογή. Γι’ αυτό κι η φόρμα του είναι τόσο κλειστή και παραδοσιακή. Έχει το χαρακτηριστικό ενός ευχάριστου ξαφνιάσματος για κάτι οικείο και καθημερινό, που λέγεται ήρεμα και ευγενικά, αγγίζοντας τα πράγματα στην ουσία τους. Ποίηση εμπνευσμένη από τη σοφία Ζεν, μία πνευματική πορεία πρακτικής άσκησης στην καθημερινή ζωή. Και επειδή στους ποιητές των χαϊκού υπάρχει η συνείδηση ότι η ζωή είναι πάνω από τις λέξεις, τα λόγια είναι ελάχιστα, αφήνοντας τον αναγνώστη να «συμπληρώσει» αυτή την γεύση του αιώνιου. Έτσι γίνεται προσπάθεια να συλληφθεί η στιγμή και να περάσει στο απυρόβλητο του χρόνου:

«καυχησιάρικο»

λέει η χιονονιφάδα

στ΄ άσπρο γιασεμί (Martin Berner).

Ο Έλληνας ποιητής Γιώργος Σεφέρης έγραψε σπουδαία ποιήματα χαϊκού. Μερικά παραδείγματα:

Στον κάμπο ούτ' ένα 

τετράφυλλο τριφύλλι

ποιος φταίει απ' τους τρεις;

Άδειες καρέκλες

τ' αγάλματα γύρισαν

στ' άλλο μουσείο.

Μια μικρή ταινία μας δείχνει καλύτερα και μέσα από εικόνες, το πνεύμα των χαϊκού.

Συλλαβές - συλλαβισμός.

Στη Γλώσσα θυμόμαστε όσα ξέρουμε για την ονομασία των συλλαβών και τους κανόνες του συλλαβισμού και μαθαίνουμε και νέα πράγματα. Συγκεντρωμένα όσα λέμε τα διαβάζουμε πατώντας στην εικόνα που ακολουθεί:


Για να εξασκηθούμε πατάμε στην επόμενη εικόνα και λύνουμε την άσκηση.



Πηγή η e τάξη.