Στις 21 Δεκεμβρίου χαρίζουμε βιβλία!

 

Από το Elniplex

Χάρισε ένα βιβλίο. Δυνάμωσε το φως.

Δυναμώνουμε το φως σε νου και καρδιά με τα βιβλία!

Στα πρότυπα του σπουδαίου Ισλανδικού εθίμου Jolabokaflod, της Χριστουγεννιάτικης Βιβλιοπλημμύρας, όπου εδώ και 80 περίπου χρόνια όλοι σχεδόν οι Ισλανδοί αγοράζουν, ανταλλάσσουν και διαβάζουν βιβλία την παραμονή των Χριστουγέννων, σκεφτήκαμε να καθιερωθεί και στην Ελλάδα και στην Κύπρο μια τέτοια ημέρα που θα υψώσει τη φιλαναγνωσία ως τον ουρανό!

Κι αν είχαμε βρει τη μέρα, αν είχαμε τα λόγια, την ιδέα και τις σκέψεις, αν είχαμε τους τρόπους και τη δράση, δεν είχαμε τη δύναμη της εικόνας. Κι αυτή είχε ένα καθαρό φωτεινό όνομα: Φωτεινή Στεφανίδη. Η διακεκριμένη εικαστικός και εικονογράφος ήταν εκείνη που έκανε το όραμα εικόνα, που του έδωσε μορφή και η επίσημη αφίσα της πανελλαδικής αυτής φιλαναγνωστικής πρωτοβουλίας φέρει την υπογραφή της. Η πολυβραβευμένη καλλιτέχνης γέμισε θέρμη, τρυφερότητα, γιορτινή χαρά και περίσκεψη, φως, λάμψη και Ελλάδα το οπτικό μήνυμα της 21ης Δεκεμβρίου.

Έχοντας ήδη στο πλευρό μας αρκετούς ενθουσιασμένους με την ιδέα βιβλιόφιλους, συγγραφείς, εικονογράφους, εκδότες, δήμους, εργαζόμενους στον χώρο του βιβλίου, γονείς, εκπαιδευτικούς, αναγνώστες, προσκαλούμε άπαντες να αγκαλιάσουν αυτήν την πρωτοβουλία και να συνταχθούν με το μεγάλο φως που έρχεται.

Τι να κάνετε:

Διαδώστε και στηρίξτε τη δράση με ανακοινώσεις, πρωτοβουλίες, δράσεις, δελτία τύπου.

Εκτυπώστε την αφίσα σε μεγάλο μέγεθος (βρείτε την εδώ σε pdf) ή ζητήστε την από το ELNIPLEX στο info@elniplex.com

Προσθέστε το λογότυπό σας, το όνομά σας στην αφίσα και αγκαλιάστε την πρωτοβουλία με τον δικό σας τρόπο

Δήμοι, εκδότες, φορείς, σωματεία, σχολεία, οργανώστε εκείνη τη μέρα μοναδικές βιβλιοδράσεις, αναγνώσεις, προσφέρετε δυνατότητες στους αναγνώστες.

Αγοράστε, χαρίστε, δανείστε βιβλία σε όσους μπορείτε, σε όσους αγαπάτε.

Καλούμε:

-όλους τους εκδότες

-όλους τους δήμους

–όλα τα σχολεία, τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές, προσχολικής, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας

– όλους τους γονείς

– όλους τους σχετικούς φορείς και οργανισμούς

– όλα τα φιλαναγνωστικά site και blog

– όλους τους συγγραφείς, εικονογράφους, μεταφραστές, επιμελητές, καλλιτέχνες, εργαζομένους στη γραμμή παραγωγής του βιβλίου

– βιβλιόφιλους, αναγνώστες

… να συνταχθούν με αυτήν τη μεγάλη κινητοποίηση και να γεμίσουμε όλοι τον ουρανό με το φως των βιβλίων.

Μαζί.

Θα είναι ένα φως που θα φέρει τις ιστορίες σε κάθε σπίτι. Αυτές που κάνουν τους ανθρώπους να ξεχωρίζουν.

Θα είναι ένα φως που θα ξεπροβάλλει από τη λάμψη των ματιών, των παιδιών, των ανθρώπων και τις σελίδες των βιβλίων.

Άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο πήραν την πρωτοβουλία να ανάψουν τη φωτιά. Τώρα είναι η ώρα. Σήμερα είναι η μέρα. Να κάνουμε τη δική μας βιβλιοπλημμύρα!

Χάρισε ένα βιβλίο, δυνάμωσε το φως!

Τα βιβλία της Μπέρντι για τις φυσικές καταστροφές.

Πρόσφατα ενημερωθήκατε από αυτό το ιστολόγιο για το βιβλίο για τις πλημμύρες. Έφτασε η ώρα να ενημερωθείτε και για τα υπόλοιπα βιβλία της σειράς που είναι μεταφρασμένα στα ελληνικά και βρίσκονται διαθέσιμα στο διαδίκτυο. 

Η σειρά των βιβλίων για παιδιά από   το Queensland της Αυστραλίας δημιουργήθηκαν από τους συγγραφείς  Andrea Murray, Andrea Baldwin και την εικονογράφο Anil Tortop από το Children’s Health Queensland Hospital and Health Service. Τα βιβλία μιλούν για τις φυσικές καταστροφές και για το πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να τις διαχειριστούν. Στα ελληνικά μεταφράστηκαν και επιμελήθηκαν από τις Βασιλική Νίκα (συγγραφέα, εκπαιδευτικό) και από τη Θάλεια Παπαδοπούλου (ψυχολόγο), εθελοντικά και έτσι βρίσκονται  ελεύθερα προσβάσιμα από όλους στο διαδίκτυο. 

Τα βιβλία μπορείτε να τα δείτε εδώ επιλέγοντας τη γλώσσα που σας ενδιαφέρει (και ελληνικά, αλλά και σε άλλες γλώσσες δίνοντας ευκαιρίες δουλειάς στους εκπαιδευτικούς της ξένης γλώσσας):

https://www.childrens.health.qld.gov.au/.../storybooks/ 

Διαθέσιμοι τίτλοι:

Η Μπέρντι και η φωτιά. (Και στα ελληνικά. Διατίθεται και σχετικό βίντεο στα αγγλικά σε μορφή κινουμένων σχεδίων). 

Η Μπέρντι και η χιονοθύελλα (στα αγγλικά και με σχετικό βίντεο).

Η Μπέρντι και ο κυκλώνας (στα αγγλικά, και σε άλλες γλώσσες, όχι στα ελληνικά και με σχετικό βίντεο).

Η Μπέρντι και η ξηρασία  (στα αγγλικά, και σε άλλες γλώσσες, όχι στα ελληνικά και με σχετικό βίντεο).

Η Μπέρντι και ο σεισμός (Και στα ελληνικά. Διατίθεται και σχετικό βίντεο στα αγγλικά σε μορφή κινουμένων σχεδίων). 

Η Μπέρντι και η πλημμύρα (Και στα ελληνικά. Διατίθεται και σχετικό βίντεο στα αγγλικά σε μορφή κινουμένων σχεδίων). 

Η Μπέρντι και το καταφύγιο (στα αγγλικά και με σχετικό βίντεο).

Η Μπέρντι και ο ιός. (Και στα ελληνικά. Διατίθεται και σχετικό βίντεο στα αγγλικά σε μορφή κινουμένων σχεδίων). 

Η Μπέρντι και η πολύ ζεστή ημέρα. (Στα αγγλικά, και σε άλλες γλώσσες, όχι στα ελληνικά και με σχετικό βίντεο).

Η Μπέρντι και η μεγάλη αρρώστια.  (Στα αγγλικά, και σε άλλες γλώσσες, όχι στα ελληνικά και με σχετικό βίντεο).

Η Μπέρντι και η καταιγίδα. (Στα αγγλικά και με σχετικό βίντεο).

Εκτός από τα ηλεκτρονικά βιβλία στην ιστοσελίδα του προγράμματος μπορείτε να βρείτε και επιπλέον υλικά όπως :

Βιβλίο με δραστηριότητες (κουίζ, πάζλ, εικόνες για ζωγραφική κλπ. 

Online δραστηριότητες με παιχνίδια που βοηθούν τα μικρά παιδιά να μάθουν για τα συναισθήματα, τις φυσικές καταστροφές και τα αγχωτικά γεγονότα.

Relaxing with Birdie. Βιβλίο με ασκήσεις κίνησης και αναπνοής για να βοηθήσετε το παιδί σας να χαλαρώσει, να ξεκουραστεί και να κοιμηθεί όταν φοβάται ή ανησυχεί.

Πώς είναι ο πόλεμος;

 

Άρθρο της Μαρίζας Ντεκάστρο

Αναδημοσίευση από τον Αναγνώστη

Πώς φανταζόμαστε τον Πόλεμο ως λογοτεχνικό χαρακτήρα; Είναι δραστήριος; Επιβλητικός; Επίμονος; Μεθοδικός; Αποτελεσματικός; Αδηφάγος; Είναι ένας; Πολλοί; Είναι κάποιοι από εμάς, ποιοι και γιατί; Πολλές οι ερωτήσεις και εξίσου πολλές οι απαντήσεις.

Ο Πόλεμος, έργο των Λετρία, του πατέρα συγγραφέα και του γιου εικαστικού, μου δείχνει τον Πόλεμο σαν φάντασμα αεικίνητο, υπέργηρο και πάντοτε ακμαίο.

Το βιβλίο ξεκινάει χωρίς κείμενο με τις συνέπειες της δράσης του και έτσι αυτόματα οδηγούμαστε σε υποθέσεις και συμπεράσματα. Στη συνέχεια, σελίδα τη σελίδα, εμφανίζεται ως μαύρη σχηματική φιγούρα χωρίς χαρακτηριστικά. Οι επιγραμματικοί στίχοι που υπομνηματίζουν τις εικόνες (με κεφαλαία γράμματα) είναι τα statements της φυσιογνωμίας και της δράσης του. Απέκτησε λοιπόν υπόσταση ο πόλεμος κι έγινε ποίημα για την καταστροφή και τη σκοτεινιά, τον φόβο, τη θλίψη, την απελπισία. Καθώς διαβάζουμε, μιλάει ελάχιστα και πράττει περισσότερα.

Ο Πόλεμος κινείται μέσα σε σκοτεινές, θαμπές σελίδες, μαύρες, γκρίζες, χακί. Φοράει στολές που θυμίζουν τις εποχές του, μεσαιωνικά και αρχαία κράνη, λευκές κουκούλες της ΚΚΚ. Παίρνει τη βάναυση μορφή όλων των φόβων σαν αποικία εντόμων που πλημμυρίζει και κατατρώει, Παράγει παιδιά από ατσάλι, πετάει με τα όπλα του και ρίχνεται από ψηλά, περπατάει και σαρώνει, τρομοκρατεί. Κι όταν τελειώνει το έργο του, Ο πόλεμος είναι σιωπή.

Η έλλειψη χαρακτηριστικών στο πρόσωπο- τον βλέπουμε με την πλάτη, από απόσταση, με το πρόσωπο καλυμμένο από κάποιου είδους περικεφαλαία- φοβίζει. Ωστόσο δεν είναι αόρατος, παρά είναι αφηρημένη φιγούρα ή απειλητική σκιά που ρίχνει απ’ όπου περνάει δημιουργώντας ένα υπερρεαλιστικό περιβάλλον καταστροφής. Παίρνει σάρκα και οστά στην απεικόνιση μιας βομβαρδισμένης πόλης και στο θανατικό που ακολουθεί, αλλά και, όταν συμβολικά, πυρπολεί βιβλία γιατί δεν ήταν ικανός να διηγηθεί ιστορίες.

Εικόνες και στίχοι φαίνεται να θέλουν να προειδοποιήσουν τους αναγνώστες ότι δεν ξεφεύγει κανένας απ’ αυτόν.

Το έργο των Λετρία απέχει πολύ από τη χιουμοριστική παρουσίαση του πολέμου που κάνει το θέμα προσιτό στα μικρά παιδιά, χωρίς ωστόσο να στερείται επεκτάσεων. Θυμίζω για παράδειγμα, μεταξύ πολλών ανάλογων βιβλίων, τα εικονογραφημένα Η βόμβα και ο στρατηγός του Ουμπέρτο Έκο, Ο πόλεμος των Ούφρων και των Τζούφρων του Ευγένιου Τριβιζά, ή το Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο του Αντώνη Παπαθεοδούλου. Ουσιαστικά και μηδενός εξαιρουμένου οι συγγραφείς δουλεύουν πάνω στο ίδιο περιεχόμενο και τις ίδιες έννοιες επιδιώκοντας τον ίδιο στόχο: την κατανόηση των αποτελεσμάτων ή και των σκοπιμοτήτων. Κανένα από τα βιβλία, παρά τα χρώματα και τα αστεία, δεν αποσιωπά τις συνέπειες του πολέμου. Στο συγκεκριμένο όμως εικονογραφημένο βιβλίο το ύφος είναι εξαιρετικά σκληρό.

Ο Πόλεμος που παρουσιάζεται στο βιβλίο των Λετρία υπερβαίνει τις ηλικίες. Απ’ όταν κυκλοφόρησε, το 2018, βραβεύτηκε πολλές φορές επειδή αναγνωρίστηκε ως ένα μοναδικό, σπουδαίο, δυνατό και βαθύ έργο υψηλής αισθητικής!

Σκέφτομαι ότι δεν προτείνεις αυτό το βιβλίο άκριτα σε μικρά παιδιά. Η ανάγνωση προϋποθέτει σχολιασμό, μοίρασμα σκέψεων και συναισθημάτων ως βάση για να ξεκινήσεις την κουβέντα. Πρέπει να το ‘μιλήσεις’ λίγο λίγο κάθε φορά μέχρις ότου οι πολλές φορές και οι πολλές κουβέντες να μπουν στη σειρά ώστε να δείξουν όλες τις διαστάσεις αυτής της μηχανής του πόνου, του μοχθηρού εργοστασίου κάθε οργής.

Ζουζέ Ζόρζε Λετρία- Αντρέ Λετρία, Ο πόλεμος, Μτφρ. Ελένη Βλάχου-Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη, Εκδ. Πουά, 2023.

Από το οπισθόφυλλο:

Το πολυβραβευμένο και τόσο ξεχωριστό αυτό βιβλίο, με την ιδιαίτερη, συχνά σουρεαλιστική εικονογράφηση και τον λιτό λόγο του, το βιβλίο αυτό μας αποκαλύπτει τις πολυάριθμες πλευρές του πολέμου.

Δεν έχει χέρια ούτε πόδια ούτε φτερά. Δεν έχει πατέρα ούτε μάνα, δεν έχει σπίτι ούτε στοργή. Είναι θλιμμένος πολύ, και άσχημος και γέρος. Και κάθε τόσο χάνει τα μυαλά του… Δεν ξέρει να λέει ιστορίες και δεν αποστήθισε ποτέ του, κανένα ποίημα. Μπορεί όμως να δημιουργήσει κρατήρες τεράστιους, μεγαλύτερους από εκείνους στην επιφάνεια της Σελήνης.

Σε έναν κόσμο γεμάτο παγίδες, o Ζουζέ Ζόρζε Λετρία μας υπενθυμίζει με αυτό το ποίημα πως ο πόλεμος έρχεται πάντα αθόρυβος και καμουφλαρισμένος. Για πρώτη φορά μετά από τη διεθνή επιτυχία του Αν ήμουν βιβλίο, ο συγγραφέας συνεργάζεται και πάλι με τον εικονογράφο και γιο του, Αντρέ Λετρία, σε αυτό το πολυβραβευμένο και τόσο ξεχωριστό βιβλίο.

Με την ιδιαίτερη, συχνά σουρεαλιστική εικονογράφηση και τον λιτό λόγο του, το βιβλίο αυτό μας αποκαλύπτει τις πολυάριθμες πλευρές του πολέμου.

Βιβλία των Λετρία στα ελληνικά:

Εικ. του Αντρέ Λετρία στο Το μεγαλύτερο λουλούδι του κόσμου του Ζοζέ Σαραμάγκου, Μέλισσα, 2020.

Ζουζέ Ζόρζε Λετρία- Αντρέ Λετρία, Αν ήμουν βιβλίο, Καλειδοσκόπιο, 2015.

Εκπαίδευση εκπαιδευτικών και ανάγνωση.

 

 

Άρθρο της Βασιλικής Βασιλούδη (*)

Αναδημοσίευση από τον Αναγνώστη.

Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων (Ιούνιος 2023) συμμετείχα μαζί με τη Μαρίζα Ντεκάστρο και την Ελένη Σβορώνου στη συζήτηση που διοργάνωσε Ο ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ με θέμα «Το μέλλον της ανάγνωσης: Τα παιδιά», με συντονιστή τον Γιάννη Μπασκόζο. Οι δύο συγγραφείς και κριτικοί παιδικού βιβλίου μίλησαν για τους μύθους και τις αλήθειες που περιβάλλουν το ζήτημα της φιλαναγνωστικής στάσης των παιδιών στη χώρα μας. Προερχόμενη από τον χώρο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπου είχα την ευκαιρία να «μοιραστώ» αρκετές ώρες φιλαναγνωσίας και φιλαναγνωστικών δράσεων με τους μαθητές και τις μαθήτριές μου, στο πλαίσιο είτε διαφόρων γνωστικών αντικειμένων είτε ομίλων φιλαναγνωσίας, διαπίστωσα από τις τοποθετήσεις τους για μια ακόμη φορά την ευρεία κοινωνική συναίνεση σχετικά με τη σπουδαιότητα της πρώιμης μύησης των παιδιών στην ανάγνωση, την αναγκαιότητα της καλλιέργειας φιλαναγνωστικών στάσεων και τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσουν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί.

Οι εκπαιδευτικοί; Οι υπηρετούντες και οι μελλοντικοί.Οι μελλοντικοί; Ναι, οι φοιτητές και οι φοιτήτριές μας των Παιδαγωγικών Τμημάτων. Η εμπειρία μου πλέον στην Τριτοβάθμια, σε ένα Παιδαγωγικό Τμήμα, μου επιτρέπει να μελετήσω κι έναν άλλο παράγοντα στην εξίσωση της φιλαγνωσίας: όχι μόνο τον ρόλο των γονέων, των υπηρετούντων εκπαιδευτικών, της πολιτείας, των διαθέσιμων πόρων, αλλά και τον ρόλο των μελλοντικών εκπαιδευτικών, οι οποίοι μπορεί να λειτουργήσουν ως μέντορες των εκκολαπτόμενων αναγνωστών.

Προϋπόθεση βασική: να είναι οι ίδιοι αναγνώστες. Ερώτημα βασικό: Είναι αναγνώστες; Και ναι, και όχι! Στην πλειονότητά τους, όμως, μετά λύπης, λέω όχι. Είναι, ωστόσο, περιστασιακοί αναγνώστες… Δεν μπορούν να χαρακτηριστούν εντατικοί αναγνώστες με διαμορφωμένες προτιμήσεις και κριτική στάση. Για να μην χαρακτηριστώ απαισιόδοξη, σπεύδω να υπογραμμίσω ότι η εμπειρία μου δείχνει πως στο Πανεπιστήμιο μπορούμε να ξαναπιάσουμε το νήμα… Και λέω να ξαναπιάσουμε το νήμα, γιατί η αίσθησή μου είναι ότι εκεί γύρω στην εφηβεία τα παιδιά, για πολλούς και διάφορους λόγους, οι οποίοι σχετίζονται τόσο με τη διαμόρφωση του εσωτερικού εαυτού όσο και με την επίδραση του ψηφιακού σκηνικού – όχι δεν είμαι από αυτούς που απορρίπτουν την τεχνολογία – παύουν να βρίσκουν το βιβλίο ελκυστικό.

Η συνάντησή μου στο αμφιθέατρο στην αρχή του εξαμήνου με αυτούς τους νεαρούς ενήλικες αποκαλύπτει πολλά για το προφίλ των μελλοντικών εκπαιδευτικών: περιστασιακοί αναγνώστες, νεφελώδεις γνώσεις έως και μεγάλη σύγχυση σχετικά με τα γένη και τα είδη της λογοτεχνίας, στερεοτυπικές γνώσεις αφηγηματολογίας – κατάλοιπο του μηχανισμού των Πανελλαδικών εξετάσεων – αντίσταση στην ανάγνωση ολόκληρων έργων στο πλαίσιο των υποχρεώσεών τους στα μαθήματα Λογοτεχνίας, κατάλοιπο κι αυτό του σχολείου που διδάσκει ή τουλάχιστον προέκρινε μέχρι πρότινος τη διδασκαλία αποσπασμάτων, άγνοια για τους κλασικούς της ελληνικής και της παγκόσμιας λογοτεχνίας … σποραδικές γνώσεις για τα είδη και τους συγγραφείς της παιδικής λογοτεχνίας.

Αν κι η εικόνα που σκιαγραφώ, φαντάζει μάλλον αποθαρρυντική, θα έλεγα ότι αλλάζει σταδιακά στη διάρκεια της ένταξής μας σε μια ερμηνευτική κοινότητα στο πλαίσιο των μαθημάτων. Διδάσκω παιδική λογοτεχνία στο δεύτερο έτος και σύγχρονη ευρωπαϊκή και νεοελληνική λογοτεχνία στο τρίτο, σε δύο συνεχόμενα εξάμηνα, γεγονός που μου επιτρέπει να δω κάποιες, μικρές έστω, μα συνάμα σημαντικές, μετατοπίσεις στην αναγνωστική τους συμπεριφορά: στην αρχή αντίσταση, η οποία όμως κάμπτεται με την επιλογή έργων που τους ενδιαφέρουν ή έργων που εν αγνοία τους τα έχουν παρακολουθήσει εν είδει σειράς στο Netflix, επιλογή έργων με ενδιαφέρουσα πλοκή και πρωτότυπες αφηγηματικές τεχνικές, επιλογή επιτυχημένων διασκευών των κλασικών έργων.

Επιχειρώ να καταστήσω σαφές ήδη από τις πρώτες συναντήσεις μας ότι αν δεν είναι οι ίδιοι αναγνώστες ή αν δεν γίνουν, δεν υπάρχει περίπτωση να διαμορφώσουν αναγνώστες. Ξεκινώ κάνοντας λόγο για την εσωτερική μας βιβλιοθήκη, την οποία «χτίζουμε» στη διάρκεια της ζωής μας και τονίζω πως είναι απαραίτητο και οι ίδιοι να συγκροτήσουν, ως μέρος του ρόλου τους, σταδιακά μια εσωτερική βιβλιοθήκη. Φαίνεται να πείθονται όταν τους λέω ότι αν δεν είμαστε αναγνώστες, αν δεν ξέρουμε, τα «τερτίπια» της ανάγνωσης, δεν θα είμαστε καθόλου πειστικοί, όταν έρθει η ώρα να «μοιραστούμε» αναγνώσματα και αναγνώσεις, και να μπολιάσουμε τους μαθητές μας με την εμπειρία της ανάγνωσης. Καθώς πρόκειται για φοιτητές πιαδαγωγικών τμημάτων, οι οποίοι εκπαιδεύονται και στην κριτική ανάγνωση και την αποτελεσματική χρήση των κανονιστικών κειμένων της Πολιτείας, δηλαδή των Προγραμμάτων Σπουδών, θεωρώ πολύ σημαντική τη συζήτηση για τον ρόλο της ανάγνωσης, με την ευρεία έννοια του όρου στη σύγχρονη εποχή. Ανάγνωση όχι μόνο λογοτεχνικών κειμένων, αλλά και του δημόσιου λόγου, των έργων τέχνης, των κινηματογραφικών ταινιών, των διαφημίσεων, των ειδήσεων, των πολυτροπικών κειμένων, ώστε να μπορούν να αποκωδικοποιούν το νόημα. Ευχής έργον, βέβαια, να διαβάζουμε όλοι μας και λογοτεχνία, αλλά φιλαναγνωσία σημαίνει εθελοντική ανάγνωση δηλ. να διατηρεί κανείς το δικαίωμα της επιλογής και να συμμετέχει σε μια κατά βάση μοναχική δραστηριότητα σε χρόνο και τόπο που αυτός επιλέγει. Αυτή η βασική αρχή της φιλαγνωσίας καταστρατηγείται τόσο στη σχολική τάξη όσο και στο πανεπιστημιακό αμφιθέατρο, αφού καλούνται να προσεγγίσουν κείμενα που δεν έχουν επιλέξει οι ίδιοι. Γι’ αυτόν τον λόγο, φροντίζω να αντιληφθούν την παραδοξότητα του εγχειρήματος, αλλά συγχρόνως να αναδείξω μέσα από τη συζήτηση ποιος είναι εντέλει ο ρόλος της λογοτεχνίας και της κριτικής ανάγνωσης στον σύγχρονο κόσμο: η ανάγνωση του ίδιου του κόσμου μέσα από μια πολυπρισματική οπτική στη βάση των ανθρωπιστικών αξιών.

Τι κείμενα προσεγγίζουμε; Για κάποιον λόγο, δεν μου αρέσει να χρησιμοποιώ τον όρο «διδάσκω» σε σχέση με το λογοτεχνικό φαινόμενο, λόγω και της αισθητικής του διάστασης, αν και πράγματι πρόκειται για διδασκαλία, εφόσον οι φοιτητές αξιολογούνται και σε αυτό το μάθημα. Πίσω στα κείμενα: στα υποχρεωτικά μαθήματα, η πλειονότητα των κειμένων εντάσσεται στον κανόνα της Λογοτεχνίας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι λείπουν τα σύγχρονα έργα. Στη διάρκεια του εξαμήνου καλούνται να διαβάσουν πέντα έργα διαβαθμισμένης δυσκολίας – δεν σημαίνει ότι τα διαβάζουν όλοι και όλα – και κάποια αποσπάσματα από άλλα έργα στο πλαίσιο της οργάνωσης του μαθήματος στη λογική της συνανάγνωσης, ή του δικτύου ή της συστάδας κειμένων. Επιχειρώ με αυτόν τον τρόπο αφενός να τους εισαγάγω σε περισσότερα κείμενα, συγγραφείς, αισθητικές τάσεις, αφετέρου να δείξω ότι στην τάξη ενδείκνυται να χρησιμοποιούν για το ίδιο θέμα κείμενα διαφορετικών ειδών που πριμοδοτούν διαφορετικές οπτικές του ίδιου θέματος, συχνά αντικρουόμενες, ώστε να εθίζουν τους μαθητές τους στην κριτική ανάγνωση των κειμένων. Παράλληλα, η λογική της συστάδας κειμένων ανταποκρίνεται όχι μόνο στις διαφορετικές προτιμήσεις των μαθητών, αλλά συμβάλλει και στη διαφοροποίηση της διδασκαλίας για τους πιο αδύναμους ή λιγότερο πρόθυμους αναγνώστες, την οποία επιτάσσει η σύγχρονη αρχή της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης. Εκτός από τα υποχρεωτικά μαθήματα, οι φοιτητές μας έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν και σεμινάρια λογοτεχνίας που απευθύνονται σε μικρότερα ακροατήρια. Στο πλαίσιο των σεμιναρίων λογοτεχνίας, επιλέγουν μόνοι τους κείμενα σχετικά με ένα θέμα και με την υποστήριξή μου καταλήγουν να παρουσιάζουν προφορικά και γραπτά μια εργασία που έχουν δομήσει οι ίδιοι. Στην περίπτωση αυτή, πολλές φορές προχωρούν σε «ατυχείς» επιλογές, δηλαδή επιλέγουν έργα που ενώ επιχειρούν, υποτίθεται, να υπονομεύσουν στερεότυπα, στην ουσία τα αναπαράγουν, ή έργα με κακή εικονογράφηση ή κείμενα χωρίς λογοτεχνικές αξιώσεις. Με αυτόν τον τρόπο, όμως, αρχίζουν να αντιλαμβάνονται και οι ίδιοι ότι η επιλογή των κειμένων είναι πολύ σημαντικό ζήτημα και κατ’ επέκταση ζήτημα αισθητικής, αλλά και πολιτικό ζήτημα: τα βιβλία που επιλέγουμε να δώσουμε στα παιδιά μας, στους φοιτητές μας, αποτελούν εν πολλοίς κι έναν καθρέφτη της κοινωνίας που οραματιζόμαστε …

Στη διάρκεια, λοιπόν, της κοινής μας πορείας για ένα έως δύο χρόνια, βλέπω ελπιδοφόρες μετατοπίσεις και δεν είναι λίγες οι φορές που οι φοιτήτριες και οι φοιτητές ζητούν να τους συστήσω κάποιο βιβλίο ή βιβλία για την πρακτική τους άσκηση. Δεν αρνούμαι να τους υποστηρίξω, αλλά τους παροτρύνω να ψάξουν πρώτα οι ίδιοι στις βιβλιοθήκες και στα βιβλιοπωλεία και στη συνέχεια να συζητήσουμε τις επιλογές τους.

Με ποιους άλλους τρόπους επιχειρούμε τη σφυρηλάτηση αναγνωστικών συμπεριφορών; Για παράδειγμα, στο επόμενο εξάμηνο σχεδιάζουμε το στήσιμο θα στήσουμε μιας έκθεσης προς τιμήν της Άλκης Ζέη στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου, η οποία θα είναι ανοικτή τόσο στο φοιτητικό όσο και στο μαθητικό κοινό. Θα διαβάσουν, θα πειραματιστούν, θα φανταστούν το στήσιμο της έκθεσης και στο πλαίσιο ημερίδας προς τιμήν της συγγραφέως θα φιλοτεχνήσουν αφίσες σχετικές με το έργο της, με το οποίο, βέβαια, θα έχουν εξοικειωθεί περισσότερο μέσω της ανάγνωσης. Επίσης, θα οργανώσουν ένα μουσικό δρώμενο με βάση τη μουσική που εν είδει διακειμένου εμφανίζεται στον Μεγάλο Περίπατο του Πέτρου. Ένας άλλος τρόπος θα ήταν η δημιουργία αφισών με έργα γύρω από ένα θέμα – δηλαδή συναποφασίζουμε τη θεματολογία, επιλέγουν τα έργα, τα διαβάζουν, τα παρουσιάζουν σε τρία λεπτά και στη συνέχεια φιλοτεχνούν και τη συλλογική αφίσα που αναρτάται σε καίρια σημεία στο campus. Στα προσεχή μας σχέδια είναι η δημιουργία λέσχης ανάγνωσης που θα υποστηρίζεται από εμένα, αλλά και άλλα μέλη-συναδέλφους στο Τμήμα ή και από άλλα Τμήματα, καθώς και η προβολή ταινιών που είναι διασκευές λογοτεχνικών έργων. Έχω την πεποίθηση ότι οι νέοι είναι δεκτικοί στις αλλαγές, περισσότερο από εμάς, πιο αυθόρμητοι στις αντιδράσεις και «ανοιχτοί» στους πειραματισμούς.

Βέβαια, αν θέλουμε να αλλάξει η αναγνωστική τους στάση, πρέπει να μελετήσουμε την αναγνωστική συμπεριφορά τους. Απ’ όσο γνωρίζω, τέτοια πρόσφατη έρευνα πανελλαδικής εμβέλειας δεν έχει γίνει. Εχουμε, βέβαια, την έρευνα των Γκίβαλου, Πολίτη κ.ά. οι οποίοι μελέτησαν το αναγνωστικό προφίλ των φοιτητών στα Παιδαγωγικά Τμήματα της χώρας μας, με ένα ερωτηματολόγιο που απευθυνόταν προς τις διδάσκουσες/τους διδάσκοντες. Επίσης, διαθέτουμε την πρόσφατη έρευνα του ΟΕΣΔΛ (2022), η οποία όμως δεν εστιάζει αποκλειστικά στους νέους. Ωστόσο, καλό θα ήταν να ξεκινήσουμε από τους ίδιους τους νέους και συντονισμένα πλέον να επιχειρήσουμε να παγιώσουμε επιθυμητές αναγνωστικές συμπεριφορές. Η εμπειρία μου τόσο από την Αθμια όσο και από την Γθμια δείχνει ότι το παιχνίδι δεν έχει χαθεί…επένδυση χρειάζεται κι ανθρώπους που να επιθυμούν να σηκώσουν το βάρος αυτής της επένδυσης.

Βέβαια, το ζήτημα της δημιουργίας αναγνωστών δεν είναι μόνο ζήτημα της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών, αλλά χρειάζεται και ισχυρή πολιτική βούληση. Προσπάθειες γίνονται σε διάφορα επίπεδα… Να αναφέρω τα προγράμματα της Εθνικής Βιβλιοθήκης στο Πλαίσιο της Καλοκαιρινής Εκστρατείας, τα προγράμματα φιλαναγνωσίας μουσείων και βιβλιοθηκών ανά την επικράτεια, τους σχολικούς ομίλους φιλαναγνωσίας, τις λέσχες ανάγνωσης, τις βιβλιοπαρουσιάσεις έργων για παιδιά, οι οποίες μπορεί να συνοδεύονται κι από παιγνιώδεις δραστηριότητες φιλαναγνωσίας, τα φεστιβάλ βιβλίου και παιδικού βιβλίου και σταματώ εδώ …

Τι λείπει, κατά την άποψή μου; Δεν είμαι ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία που τονίζει την ανάγκη για ένα οργανωμένο πρόγραμμα αναγνωστικής παρέμβασης σε εθνικό επίπεδο, με πρωταρχικό στόχο την καλλιέργεια φιλαναγνωστικών στάσεων στα παιδιά, αλλά και σε άλλες κοινωνικές ομάδες π.χ. ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, άτομα τρίτης ηλικίας. Απαιτούνται, επομένως, κεντρικός συντονισμός, ακόμα και σε επίπεδο περιφέρειας, αν όχι σε επίπεδο κρατικού σχεδιασμού, οικονομική επένδυση, μακρόπνοο όραμα και αξιολόγηση – ναι, κυρίως αυτή – των προσπαθειών, ώστε να διαπιστώσουμε τι μπορεί να αλλάξει σε βάθος χρόνου. Επένδυση, λοιπόν, μικροσκοπική και μακροσκοπική… για να φύγουμε επιτέλους από το σημείο εκκίνησης.

(*) Η Βασιλική Βασιλούδη είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδικής Λογοτεχνίας στο

Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Κρήτης.

Η ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

 

Από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης το βιβλίο της Susan Engel σε μετάφραση της Μόνικας Βαξεβάνη (Ρέθυμνο, 2023).

Η μικρή Άντι περπατά αποφασιστικά μέσα στο δάσος και κρατά στο χεράκι της ένα βαθυκόκκινο φύλλο. Κάθε τόσο σκύβει, βουτάει άλλο ένα και το συγκρίνει με το πρώτο. Τα υποβάλλει όλα σε εξονυχιστικό έλεγχο. Στην επιστροφή για το σπίτι καταλήγει να κρατά μόνο δύο, ένα σε κάθε χέρι — αυτά μόνο ανταποκρίνονταν στις προσδοκίες της και στα κριτήριά της. Σε όλη τη διαδρομή τα χαζεύει. Τι συμβαίνει εκείνη τη στιγμή στο μυαλό της; Τι την απασχολεί και τι αναζητά με τόση επιμονή;

Τα παιδιά διαθέτουν μεγάλη περιέργεια — αυτό άλλωστε αποδεικνύουν οι ερωτήσεις με τις οποίες βομβαρδίζουν τους ενήλικες. Κατά πόσο όμως τα απασχολούν τα ζητήματα των «μεγάλων», όπως ο θάνατος ή το σεξ; Είναι απλώς αναλαμπές αυτές οι αθώες ερωτήσεις ή κρύβουν μια διαρκή ενασχόληση με τα μυστήρια της ζωής; Η Susan Engel στη Διανοητική ζωή των παιδιών αντλεί από την προσωπική της πείρα αλλά και από τις σημαντικότερες έρευνες στον χώρο της ψυχολογίας και της εκπαίδευσης για να αποδείξει ότι τα παιδιά τελικά ασχολούνται συστηματικά με έννοιες δύσκολες και σύνθετες.

Όταν ένα παιδί μαζεύει φύλλα, κοχύλια ή γραμματόσημα, συλλέγει κόμικς ή λευκώματα, ίσως να προσπαθεί να λύσει ένα πρόβλημα που το απασχολεί. Αυτές οι πρώτες συλλογές μπορεί να κρύβουν μια ενασχόληση με ένα ερώτημα ή να φανερώνουν ενδεχομένως μια κλίση. Όταν ένα τετράχρονο παιδί ρωτά για τον θεό ή τον θάνατο, ίσως τότε να σχηματίζει για πρώτη φορά μια ιδέα. Η Engel αναδεικνύει πόσο σημαντικές είναι αυτές οι στιγμές και δείχνει τους τρόπους με τους οποίους οι δάσκαλοι και οι γονείς μπορούν να τις αξιοποιήσουν, να καλλιεργήσουν τα ενδιαφέροντα των παιδιών και να τα μυήσουν στον κόσμο της αναζήτησης, της επινόησης και των ιδεών.

Η συγγραφέας Susan L. Engel (Σούζαν Λ. Ένγκελ) είναι καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Κολέγιο Williams, στο Ουίλλιαμσταουν της Μασσαχουσέττης (ΗΠΑ). Διδάκτορας Αναπτυξιακής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Πόλης της Νέας Υόρκης (1985), το επιστημονικό της έργο εστιάζεται στα πεδία της ανάπτυξης και της επινοητικότητας στα παιδιά, της διαμόρφωσης των ιδεών, της επίδρασης του σχολικού περιβάλλοντος και της σχολικής μεταρρύθμισης. Είναι συνιδρύτρια και εκπαιδευτική σύμβουλος του Hayground School στο Μπρίτζχαμπτον της Νέας Υόρκης. Έχει δημοσιεύσει μεταξύ άλλων τα βιβλία The Hungry Mind: The Origins of Curiosity in Childhood (Harvard University Press, 2015) και The Children You Teach: Using a Developmental Framework in the Classroom (Heinemann Pubs, 2018). Η διανοητική ζωή των παιδιών (The Intellectual Lives of Children, Harvard University Press, 2021) είναι το πιο πρόσφατο δημοσιευμένο έργο της.

Διαβάστε εδώ απόσπασμα του βιβλίου.

Η Φλο στον δρόμο.

Μια και μιλάγαμε για πλημμύρες...

Το καινούριο βιβλίο της Έλενας Αρτζανίδου, με εικονογράφηση της Ρένιας Μεταλληνού απο τις εκδόσεις Ψυχογιός. Για παιδιά από 3 έως 8 ετών. 

Η Φλο ξαφνικά βρίσκεται μαζί με τη μαμά της στον δρόμο. Τρέχουν για να σωθούν από το ποτάμι που απειλεί να παρασύρει τα πάντα. Μαζί τους και άλλες, πολλές μητέρες και παιδιά, αλλά και δύο πλάσματα που μόνο η Φλο γνωρίζει. Άραγε θα σωθούν; Ποιοι και πώς!

Μια ιστορία επιβίωσης, ελπίδας και δύναμης.

Διάβασε ένα απόσπασμα εδώ.

Παραμύθι για τις πλημμύρες.

Η φετινή σχολική χρονιά ξεκίνησε με πολλά προβλήματα λόγω των πλημμυρών. Πολλές τάξεις υποδέχθηκαν παιδιά που ανησυχούσαν είτε με όσα βίωσαν είτε με όσα είδαν στις ειδήσεις σχετικά με τις πλημμύρες. Βρήκαμε και σας παρουσιάζουμε ένα μεταφρασμένο εκπαιδευτικό παραμύθι σχετικό με το θέμα. Περιλαμβάνει υλικό για τις φυσικές καταστροφές και για το πώς τα παιδιά μπορούν να τις διαχειριστούν. Η πρόσβαση είναι ελεύθερη υπάρχει σε πολλές γλώσσες και σας δίνουμε την ελληνική έκδοση.

Πατώντας στην εικόνα μεταφέρεστε στην ιστοσελίδα του προγράμματος με όλες τις ιστορίες της Μπέρντι. Κατεβαίνοντας συναντάτε αυτήν για την πλημμύρα. 

Η μετάφραση στα ελληνικά έγινε από τις Βασιλική Νίκα και Θάλεια Παπαδοπούλου. 

Η Βασιλική Νίκα λέει σχετικά:

Σε ανύποπτο χρόνο είχα δει μία σειρά βιβλίων για παιδιά από το Queensland της Αυστραλίας, ελεύθερα προσβάσιμα από όλους, σχετικά με τις καταστροφές και το πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να τις διαχειριστούν.

Επειδή δεν υπήρχαν στα ελληνικά, μαζί με την ψυχολόγο Θάλεια Παπαδοπούλου (που την ίδια περίοδο είχε ακριβώς την ίδια ιδέα με μένα) μεταφράσαμε και επιμεληθήκαμε, εθελοντικά, αυτά τα βιβλία και μετά από συνεργασία με τους υπεύθυνους του Children’s Health Queensland Hospital and Health Service είναι πια στο διαδίκτυο και στη γλώσσα μας.

Τα βιβλία μπορείτε να τα δείτε εδώ επιλέγοντας τη γλώσσα που σας ενδιαφέρει (και ελληνικά!):

https://www.childrens.health.qld.gov.au/.../storybooks/

Η πρόσβαση είναι ελεύθερη και μπορείτε να τα δουλέψετε με τους μαθητές σας.

Η Μπέρντι και ο κύριος Φρογκ έχουν κάτι να σας πουν...

Σε επόμενες αναρτήσεις θα παρουσιάσουμε και τα υπόλοιπα βιβλία που είναι  διαθέσιμα στην ελληνική γλώσσα.

Το βιβλίο διατίθεται στα αγγλικά και σε μορφή ταινίας. 

Ευχάριστη σχολική χρονιά!

 

Μακάρι η σχολική χρονιά 2023-2024 να είναι η καλύτερη!

Από ξένον τόπο

 

Παρουσίαση του βιβλίου του Πέτρου Χριστούλια «Δρ. ΠΑΠ η ζωή του πρωτοπόρου γιατρού Γ. Ν. Παπανικολάου»

 

Την Τετάρτη 7 Ιουνίου 2023 και ώρα 19:00 στο αμφιθέατρο της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Χαλκίδας διοργανώνει την παρουσίαση του βιβλίου του Πέτρου Χριστούλια «Δρ. ΠΑΠ η ζωή του πρωτοπόρου γιατρού Γ. Ν. Παπανικολάου» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος).

Για το βιβλίο, εκτός από τον δημιουργό του Πέτρο Χριστούλια, θα μιλήσουν ο συγγραφέας Πέτρος Τατσόπουλος και ο δημιουργός κόμικς Θανάσης Πέτρου. Την Εκδήλωση θα συντονίσει η πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Βιβλιοθήκης, Σούλα Παπαγεωργοπούλου.

Το βιβλίο είναι μια βιογραφία με τη μορφή γκράφικ νόβελ του Γεώργιου Παπανικολάου, ενός από τους πιο γνωστούς έλληνες παγκοσμίως, εξαιτίας της τεράστιας προσφοράς του στην ιατρική επιστήμη με την εφεύρεση του διαγνωστικού τεστ για τον καρκίνο της μήτρας που έγινε γνωστό με τα τρία πρώτα γράμματα του ονόματός του. Το γνωστό σε όλους τεστ ΠΑΠ.

Στις 80 σελίδες του βιβλίου εικονογραφείται το δύσκολο ταξίδι του Δρ. ΠΑΠ προς την τελική του μεγάλη επιτυχία. Μια περιπλάνηση από τόπο σε τόπο, γεμάτη υπαρξιακές αγωνίες αλλά και με κίνητρο ένα δυνατό αίσθημα αποστολής που τον οδήγησε στην Αμερική όπου εγκαταστάθηκε οριστικά βρίσκοντας τις συνθήκες για την ολοκλήρωση και εδραίωση της έρευνάς του.

Ετήσια έκθεση παιδικών τμημάτων Δημιουργικής Απασχόλησης

 

Βιβλίο για την ασφάλεια των παιδιών.

 Το νέο παραμύθι του AMBER Alert Europe για τη Διεθνή Ημέρα των Εξαφανισμένων Παιδιών

Κατά την Παγκόσμια Ημέρα των Εξαφανισμένων Παιδιών το Ίδρυμα AMBER Alert Europe ανακοίνωσε την έναρξη της ετήσιας εκστρατείας πρόληψης που επικεντρώνεται στην ασφάλεια των μικρών παιδιών. Το κεντρικό στοιχείο της φετινής καμπάνιας είναι ένα νέο εικονογραφημένο βιβλίο με τίτλο «Η Γουργουριστή Περιπέτεια του Λαγού», που έχει σχεδιαστεί για να διδάξει στα παιδιά σημαντικές συμβουλές ασφάλειας για τον κίνδυνο εξαφάνισης.

Το παραμύθι είναι διαθέσιμο για λήψη ως ηλεκτρονικό βιβλίο σε 20 γλώσσες, θα κοινοποιηθεί σε 23 χώρες από εθνικά υπουργεία, αρχές επιβολής του νόμου και μη κυβερνητικές οργανώσεις στον τομέα της προστασίας των παιδιών. Το βιβλίο βασίζεται σε πέντε βασικές συμβουλές που επικεντρώνονται στην έννοια της εμπιστοσύνης στο ένστικτό μας και έχει δημιουργηθεί σε συνεννόηση με ειδικούς στον τομέα των εξαφανισμένων παιδιών.

Για να κάνει το βιβλίο ελκυστικό για μικρά παιδιά, το Ίδρυμα ζήτησε τη βοήθεια συγγραφέων παιδικών βιβλίων, εικονογράφων, παιδοψυχολόγων, επιστημόνων συμπεριφοράς και παιδιάτρων που βοήθησαν στη διαμόρφωση της ιστορίας και της εικονογράφησης. Το βιβλίο προορίζεται να διαβαστεί από γονείς και φροντιστές και να χρησιμοποιηθεί ως μία ήπια έναρξη συζήτησης.

Ο Frank Hoen, Πρόεδρος του Ιδρύματος AMBER Alert Europe, δήλωσε: «Η ασφάλεια των παιδιών μας είναι υψίστης σημασίας και είμαστε ενθουσιασμένοι που ξεκινάμε αυτήν την εκστρατεία για να βοηθήσουμε τα μικρά παιδιά να μάθουν για την προσωπική ασφάλεια. Πιστεύουμε ότι η «Η Γουργουριστή Περιπέτεια του Λαγού» είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για τους γονείς και τους φροντιστές για να βοηθήσουν στην εκπαίδευση των παιδιών σχετικά με την ασφάλεια, ιδιαίτερα για τον κίνδυνο εξαφάνισης, και είμαστε υπερήφανοι που το μοιραζόμαστε με οικογένειες σε όλη την Ευρώπη.»

Με 300.000 παιδιά να δηλώνονται αγνοούμενα στην Ευρώπη κάθε χρόνο, η κυκλοφορία του βιβλίου «Η Γουργουριστή Περιπέτεια του Λαγού» αποτελεί μέρος των συνεχών προσπαθειών του Ιδρύματος για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τα εξαφανισμένα παιδιά και την προώθηση της πρόληψης. Το Ίδρυμα πιστεύει ότι η εκπαίδευση των μικρών παιδιών για το πώς να διατηρούνται ασφαλείς είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη μελλοντικών περιπτώσεων εξαφάνισης παιδιών.

«Η Γουργουριστή Περιπέτεια του Λαγού» θα δημοσιευθεί σε Αλβανία, Αυστρία, Βέλγιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Καναδά, Κροατία, Τσεχία, Εσθονία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ολλανδία, Βόρεια Μακεδονία, Πολωνία , Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία και Ηνωμένες Πολιτείες.

Το παραμύθι είναι διαθέσιμο στα Ελληνικά από το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ. Μπορείτε να το διαβάσετε εδώ: https://saferinternet4kids.gr/nea/amberalertbook/

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την καμπάνια και για να κατεβάσετε το εικονογραφημένο βιβλίο, επισκεφθείτε τη διεύθυνση www.amberalert.eu/the-rumbling-adventure-of-hare.

Πηγή το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου. 

Σεμινάριο ενδυνάμωσης των Εκπαιδευτικών (5η συνάντηση)

Τη Δευτέρα 24 Απριλίου 2023 πραγματοποιήθηκε η 5η και τελευταία συνάντηση του σεμιναρίου ενδυνάμωσης των Εκπαιδευτικών που υλοποιεί το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Π.Ε. Ευβοίας σε συνεργασία με την πρώην Υπεύθυνη αγωγής Υγείας ΠΕ Ευβοίας, κα Καλαθέρη Μαγδαληνή. Από το Κέντρο η ψυχολόγος κα Μαρία Κίσσα και η κα Καλαθέρη συντόνισαν τη συνάντηση που είχε στόχους τη σύνδεση με προσδοκίες, επιθυμίες, όνειρα για το μέλλον, τον αναστοχασμό και την ανταλλαγή, το κλείσιμο της ομάδας.

Ξεκινήσαμε με ένα Καλωσόρισμα, προσκαλώντας τους συμμετέχοντες να μοιραστούν ένα συναίσθημα που ένιωθαν ευρισκόμενοι για τελευταία φορά στο εργαστήριο.

Διαβάσαμε στην ομάδα την ιστορία: «Το δρόμο μας τον φτιάχνουμε» (διασκευασμένο απόσπασμα από τις "Ιστορίες του γερο-Αντόνιο" του Subcomandante Marcos, Εκδόσεις Ροές, Αθήνα 2003).

Μετά την αφήγηση της ιστορίας προσκαλέσαμε τους συμμετέχοντες σε μια χαλάρωση με καθοδηγούμενο οραματισμό. («Η ζωή μου είναι δρόμος» από το βιβλίο «Ιστορίες για να ονειρεύεσαι…» των Δ. Φιλίππου- Π. Καραντάνα) έτσι ώστε να θυμηθούν το πώς ξεκίνησε η πορεία τους στην εκπαίδευση. Ζητήσαμε να ξεκινήσουν από τις πρώτες αναμνήσεις που είχαν από όταν έμαθαν ότι περάσαν στη σχολή τους, τις πρώτες μέρες στη σχολή, την πρώτη μέρα στο σχολείο σαν εκπαιδευτικοί, τους μαθητές, τους συναδέλφους, τις μετέπειτα εμπειρίες, αλλαγές, γεγονότα, πρόσωπα και καταστάσεις μέχρι σήμερα. Ζητάμε να φανταστούν ότι όλα αυτά είναι ένας δρόμος….πώς είναι αυτός ο δρόμος;……Τι σχήμα έχει;…..Από τι είναι φτιαγμένος;……Είναι ανηφορικός, κατηφορικός;……Στενός, φαρδύς;….Τι βλέπετε στα δεξιά του, στα αριστερά του;……Τι μυρίζετε;…….Τι νιώθετε;……..Τι συναντάτε στο δρόμο σας;……. Η επαναφορά στην πραγματικότητα  έδωσε τη δυνατότητα να ακολουθήσει η επόμενη δραστηριότητα. 

Ζητήσαμε από τους συμμετέχοντες να πάρουν μαρκαδόρους και χαρτί και, αφού βάλουν σαν τίτλο «Η πορεία μου στο σχολείο», να ζωγραφίσουν με αυτόματο τρόπο, με λεπτομέρειες, τον δρόμο όπως τον φαντάστηκαν. Ο δρόμος συμβόλιζε την επαγγελματική τους διαδρομή, από την μέρα που πέρασαν στη σχολή τους μέχρι σήμερα. Σε κάποια σημεία, μπορούσαν να σημειώσουν με σύμβολα, σχέδια, λέξεις τα σημαντικότερα γεγονότα, αρνητικές και θετικές εμπειρίες, πρόσωπα που τους επηρέασαν και τις αλλαγές που συνέβησαν στην εκπαιδευτική τους πορεία. Μπορούσαν να σημειώσουν οτιδήποτε άλλο τους εξέφραζε και τους ερχόταν στο μυαλό σε σχέση πάντα με το σχολείο.

Ένα παιχνίδι χωρισμού σε ομάδες με παροιμίες βοήθησε στις μικρές ομάδες να δείξει ο καθένας/καθεμία τον δρόμο του και στη συνέχεια τα μέλη να συζητήσουν τα  ερωτήματα:

-Ποια ήταν τα σημαντικότερα γεγονότα στην επαγγελματική τους πορεία μέχρι σήμερα;

-Ποιοι ήταν οι πιο σημαντικοί άνθρωποι και γιατί;

-Ποιες εμπειρίες θέλουν να θυμούνται και ποιες όχι; Έχουν αλλάξει πράγματα στον εαυτό τους κατά τη διάρκεια των χρόνων;

Στη συνέχεια, κάθε ομάδα παρουσίαζε αυτά που συζήτησε στην ολομέλεια και επισημάνθηκαν διαφορές και ομοιότητες σε όσα ακούστηκαν.

Ακολούθως, ατομικά συμπλήρωσε ο καθένας τον δρόμο του με τις ευχές του για τη συνέχεια της πορείας του. Παρουσιάστηκαν οι δρόμοι στην ολομέλεια.

Η άσκηση ανακεφαλαίωσης "Γιατί είμαι εκπαιδευτικός" ολοκλήρωσε το βασικό μέρος της διεργασίας. Στο χαρτί που είχε τοποθετηθεί στον πίνακα με αυτόν τον τίτλο, συμπλήρωσαν από κάτω την προσωπική τους αλήθεια.

Η συνάντηση έκλεισε με την άσκηση κλεισίματος "το κουβάρι των ευχών" με ανταλλαγές ευχών και με τον ιστό από κλωστές που ένωναν τους συμμετέχοντες να δένουν μια πραγματικά εξαιρετική ομάδα. 

Στη συνέχεια συμπληρώθηκαν φύλλα ανατροφοδότησης προς τις συντονίστριες και  χορηγήθηκαν βεβαιώσεις.

Η βραδιά έκλεισε εξαιρετικά με ένα κρασί σε μια όμορφη βεράντα ενός χώρου πάνω από τον πορθμό της Χαλκίδας με την ευχή και τη δέσμευση της εκ νέου συνάντησης. 

Σεμινάριο ενδυνάμωσης των Εκπαιδευτικών (4η συνάντηση)

Τη Δευτέρα 3 Απριλίου 2023 πραγματοποιήθηκε η 4η συνάντηση του σεμιναρίου ενδυνάμωσης των Εκπαιδευτικών που υλοποιεί το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Π.Ε. Ευβοίας σε συνεργασία με την πρώην Υπεύθυνη αγωγής Υγείας ΠΕ Ευβοίας, κα Καλαθέρη Μαγδαληνή. Από το Κέντρο η ψυχολόγος κα Μαρία Κίσσα και η κα Καλαθέρη συντόνισαν τη συνάντηση που είχε βασική εισηγήτρια την κ. Γεωργία Κακαρά, Θεατρολόγο, Εκπαιδευτικό θεατρικής αγωγής, MSc στη Δημιουργική γραφή και στη Διδακτική του Θεάτρου.

Στην 4η συνάντηση χρησιμοποιήθηκαν οι τεχνικές του εφαρμοσμένου θεάτρου στην ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και ο τίτλος της συνάντησης ήταν "Οι σοφοί φαροφύλακες".

Η αρχή έγινε με τη νέα γνωριμία της ομάδας με την εισηγήτρια. Ο καθένας και η καθεμία έλεγε το όνομά του/της και ένα ταξίδι που ονειρεύεται να κάνει.

Οι φαροφύλακες απομονωμένοι στο ακρωτήρι στη μέση του πουθενά ονόμασαν τον φάρος τους. Τα ονόματα που ακούστηκαν "Φωτεινό σημάδι", "Ηλιαχτίδα", 'Ελπίδα", "Σείριος", "Φωτεινούλης", "Ήλιος", "Ο φάρος της διαφορετικότητας", "Εμπιστοσύνη", "Αύρα", "Πυγολαμπίδα", "Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας", "Χαρά", "Καλωσόρισες", "Φωτεινό Μονοπάτι", "Καλή Ελπίδα", "Φύλακας Άγγελος", "Το σημαδάκι", "Το φως που δε σβήνει", "Φως στο τούνελ", "Άστρο λαμπερό", βοήθησαν να αρχίσουν να δένονται οι συμμετέχοντες με τον ρόλο τους .

Στη συνέχεια ο καθένας/καθεμιά ζωγράφισαν πέντε απαραίτητα αντικείμενα που θα έπαιρναν μαζί τους πηγαίνοντας να εγκατασταθούν στον φάρο τους. Τα έδειξαν στους υπόλοιπους και εξήγησαν γιατί τα διάλεξαν.

Όλοι μαζί με τα αντικείμενα της αίθουσας και πανιά της εισηγήτριας κατασκεύασαν τον φάρο τους, έναν χώρο που να τους χωράει όλους.

Μπήκαν στο χώρο του φάρου και δέχτηκαν την επίσκεψη ενός ανθρώπου πολύ τυραννισμένου, ο οποίος ζήτησε την βοήθειά τους. Ήταν ο Οδυσσέας, που δέκα χρόνια τώρα πάλευε να γυρίσει στην Ιθάκη αλλά δεν τα κατάφερνε και θαλασσοπνιγόταν, κυνηγημένος από την μανία του Ποσειδώνα για εκδίκηση.

Οι φαροφύλακες συνεδρίασαν και συζήτησαν το αίτημα του Οδυσσέα. Βρήκαν τα υπέρ και τα κατά στη στάση του Οδυσσέα και σκέφτηκαν τι να κάνουν.

             

Στον τοίχο και στη ζωγραφιά του Οδυσσέα γράφτηκαν από τους φαροφύλακες στην εξωτερική πλευρά του σώματος του ήρωα οι απειλές και οι δυσκολίες στη ζωή του και στην εσωτερική οι σκέψεις και τα συναισθήματά του.

Οι φαροφύλακες μπήκαν σε απόσταση από τον ήρωα. Όσοι αισθάνονταν υπέρ του στάθηκαν κοντά στην εικόνα του. Όσο πιο μακριά τόσο πιο κατά ένιωθαν. Ο καθένας και η καθεμιά αιτιολόγησε τη θέση του.

Τότε εμφανίστηκε ο θεός Ποσειδώνας και έφερε τον αντίλογο.

Ζήτησε από τους φαροφύλακες να μην βοηθήσουν τον Οδυσσέα.

Για άλλη μια φορά συνεδρίασαν οι φαροφύλακες και επιχειρηματολόγησαν υπέρ ή κατά του να δώσουν βοήθεια στον Οδυσσέα.

Μοιράστηκαν αριθμοί σε όλους τους φαροφύλακες και ακολούθησε η ανταλλαγή επιχειρημάτων ανά δύο (δίκαιος και άδικος λόγος). Ένα καπέλο έφτιαχνε τον Οδυσσέα, η τρίαινα τον Ποσειδώνα, ένα μαντίλι την Πηνελόπη, ένα διαφορετικό καπέλο την θεά Αθηνά. Με τους αριθμούς γινόταν η αλλαγή στις θέσεις.

Όποιος άλλαζε θέση έπρεπε να χρησιμοποιεί την τελευταία φράση του προηγούμενου στη θέση συζητητή.

            

Ολοκληρώνοντας έναν κύκλο συζητήσεων οι φαροφύλακες γύρισαν στις θέσεις τους και σκέφτηκαν και αποφάσισαν τι θα κάνουν ατομικά. Όσοι αποφάσισαν να βοηθήσουν τον Οδυσσέα έγραψαν ένα ευχαριστήριο γράμμα του Οδυσσέα προς τους φαροφύλακες που θα το έπαιρναν μετά από καιρό. Όσοι αποφάσισαν να μη βοηθήσουν τον Οδυσσέα έγραψαν τον επικήδειο λόγο του Τηλέμαχου. Στη συνέχεια διάβασαν όλοι και όλες τα κείμενά τους.

Επανερχόμενοι στην πραγματικότητα ακολούθησε η απομάγευση : οι φαροφύλακες ήταν τα αρχικά μας όνειρα από αυτή τη δουλειά, όταν γίναμε εκπαιδευτικοί και είναι εκεί που γυρνάμε (ή που μπορούμε να γυρνάμε) όταν δυσκολευόμαστε και εκεί που μπορούμε να βρίσκουμε ξανά δυνάμεις για τη συνέχεια. Συζητήθηκαν οι ιδέες γύρω από τα πραγματικά προβλήματα και με λίγα λόγια οι τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν στη συνάντηση. Βασίστηκαν στις αρχές του θεάτρου του καταπιεσμένου του Αουγκούστο Μποάλ. Σε αυτό μετράει περισσότερο η διαδικασία, η δημιουργική έρευνα και οι εκάστοτε κοινωνικοί, παιδαγωγικοί, ψυχοθεραπευτικοί στόχοι παρά το παραστατικό αποτέλεσμα. Το θεατρικό εργαστήρι είναι εξίσου, αν όχι πιο σημαντικό από το παραστατικό γεγονός. Θεατρικό εργαστήρι και παραστατικό γεγονός εναλλάσσονται στον χώρο και στον χρόνο ή και συγχωνεύονται σε μια λειτουργία. (Ζώνιου, 2016).

Το σεμινάριο διάρκειας  5 συναντήσεων, πραγματοποιείται στον φιλόξενο χώρο του 7ου Δημοτικού Σχολείου Χαλκίδας και τη Δευτέρα 24 Απριλίου (με το άνοιγμα των σχολείων μετά το Πάσχα) ολοκληρώνεται.

Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου: "Είμαι ένα βιβλίο, διάβασέ με".

 

"τρομά-ΖΩ, ΜΑ ΜΙΛΩ"

Σεμινάριο ενδοσχολικής επιμόρφωσης εκπαιδευτικών: «ΤΡΟΜΑΖΩ, ΜΑ ΜΙΛΩ!» με αφορμή ένα λογοτεχνικό βιβλίο πραγματοποιήθηκε στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Νέας Αρτάκης την Τετάρτη 22 Μαρτίου. Συμμετείχαν οι εκπαιδευτικοί του 1ου Δημοτικού Σχολείου Νέας Αρτάκης και του 23ου Δημοτικού Σχολείου Χαλκίδας. 

Στόχος ήταν η βιωματική προσέγγιση στην πρόληψη και αντιμετώπιση φαινομένων της σχολικής βίας και του εκφοβισμού. Εισηγήτρια – εμψυχώτρια του σεμιναρίου ήταν η κα Μαγδαληνή Καλαθέρη, Δασκάλα δια βίου (νυν συνταξιούχος), πρώην υπεύθυνη Αγωγής Υγείας, Msc Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης. Με αφορμή το βιβλίο «Στη φωλιά του Νίκου» του Βαγγ. Ηλιόπουλου, από τη συλλογική έκδοση : «Μίλα μη φοβάσαι» των Δικαίου, Ε., Ηλιόπουλου, Β. & Τασάκου, Τζ. (2008) Αθήνα : Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. εργαστήκαμε βιωματικά και υλοποιήσαμε δραστηριότητες που στη συνέχεια μπορούμε να προσεγγίσουμε με τα παιδιά της τάξης μας.

Και σε αυτή την ενδοσχολική επιμόρφωση  «με υλικό τα παραμύθια και δημιουργώντας ένα πλαίσιο ασφάλειας, προσεγγίζουμε αποτελεσματικά θέματα συμπεριφοράς, ενδυναμώνουμε, χειραφετούμε και εκπαιδεύουμε τους μαθητές και μαθήτριές μας στη διαχείριση των προσωπικών και κοινωνικών σχέσεών τους».

Οι εκπαιδευτικοί παρέλαβαν το υλικό με τις αναλυτικές οδηγίες για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων με τις τάξεις τους.

Αναφορά και στο blog του 1ου Δημοτικού Σχολείου Νέας Αρτάκης, εδώ. 

Σεμινάριο Ενδυνάμωσης των Εκπαιδευτικών (3η Συνάντηση)

Τη Δευτέρα 20 Μαρτίου 2023 πραγματοποιήθηκε η 3η συνάντηση του σεμιναρίου ενδυνάμωσης των Εκπαιδευτικών που υλοποιεί το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Π.Ε. Ευβοίας σε συνεργασία με την πρώην Υπεύθυνη αγωγής Υγείας ΠΕ Ευβοίας, κα Καλαθέρη Μαγδαληνή. Η ψυχολόγος του Κέντρου κα Μαρία Κίσσα συντόνισε τη συνάντηση μαζί με την κα Καλαθέρη. Το σεμινάριο θα διαρκέσει 5 συναντήσεις και πραγματοποιείται στον φιλόξενο χώρο του 7ου Δημοτικού Σχολείου Χαλκίδας.

Θέμα της 3ης συνάντησης ήταν η διαχείριση κρίσεων στο σχολικό περιβάλλον. και η εύρεση και η υιοθέτηση στρατηγικών επίλυσης.

Μετά την εισαγωγική δραστηριότητα "αν το σχολείο ήταν... θα ήταν..." συζητήθηκαν και αναδείχθηκαν οι απαραίτητες γνώσεις – παράγοντες – δεξιότητες στην επίλυση των προβλημάτων στο χώρο του σχολείου.

Η άσκηση ενεργοποίησης "δώστε τους αγκώνες" ενίσχυσε τη θετική διάθεση και η ομάδα προχώρησε στη δραστηριότητα επίλυσης συγκεκριμένων υπαρκτών προβλημάτων από τον χώρο του σχολείου. Η συνάντηση έκλεισε με τη δραστηριότητα αποφόρτισης "η καταιγίδα". 

Η επόμενη συνάντηση στις 3 Απριλίου θα χρησιμοποιήσει τις τεχνικές του εφαρμοσμένου θεάτρου στην ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και θα έχει επιπλέον συντονίστρια την κ. Γεωργία Κακαρά, Θεατρολόγο, Εκπαιδευτικό θεατρικής αγωγής, MSc στη Δημιουργική γραφή και στη Διδακτική του Θεάτρου.

Σεμινάριο Ενδυνάμωσης των Εκπαιδευτικών (2η Συνάντηση)

Τη Δευτέρα 6 Μαρτίου 2023 πραγματοποιήθηκε η 2η συνάντηση του σεμιναρίου ενδυνάμωσης των Εκπαιδευτικών που υλοποιεί το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Π.Ε. Ευβοίας σε συνεργασία με την πρώην Υπεύθυνη αγωγής Υγείας ΠΕ Ευβοίας, κα Καλαθέρη Μαγδαληνή. Η ψυχολόγος του Κέντρου κα Μαρία Κίσσα συντόνισε τη συνάντηση μαζί με την κα Καλαθέρη.

Στόχοι αυτής της βιωματικής διαδικασίας ήταν ο εντοπισμός των  ματαιώσεων και της επαγγελματικής εξουθένωσης και η αξιοποίηση αποθεμάτων και δυνάμεων στην ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας.

Μετά την άσκηση δεσίματος της ομάδας και ενεργοποίησης «αγγίγματα - περπατήματα», βρέθηκαν οι δυσκολίες και οι ματαιώσεις του εκπαιδευτικού ρόλου καθώς και οι ενισχυτικοί παράγοντες που τον εξισορροπούν με την άσκηση "η τραμπάλα του εκπαιδευτικού". 

Με την άσκηση χωρισμού σε ομάδες "το ταξί" προχωρήσαμε στην ανάδειξη αποθεμάτων και δυνάμεων μέσα από τις "Ιστορίες υπερηφάνειας" των μελών της ομάδας. Τα κολιέ της περηφάνειας που δημιουργήθηκαν έκλεισαν τη συνάντηση με επιτυχία.

Επόμενη συνάντηση τη Δευτέρα 20 Μαρτίου 2023.

Σεμινάριο Ενδυνάμωσης των Εκπαιδευτικών (1η Συνάντηση)

 Άρχισε τη Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2023 στο φιλόξενο 7ο Δημοτικό Σχολείο Χαλκίδας το σεμινάριο του Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Π.Ε. Ευβοίας  σε συνεργασία με την πρώην Υπεύθυνη αγωγής Υγείας ΠΕ Ευβοίας, κα Καλαθέρη Μαγδαληνή και με στόχο την υποστήριξη δασκάλων και νηπιαγωγών πάνω στον εκπαιδευτικό τους ρόλο και την ενίσχυση της ψυχικής τους ανθεκτικότητας, σε μια εποχή ιδιαίτερων προκλήσεων και αντιξοοτήτων στο σχολικό πλαίσιο.

Το δέντρο των αναγκών μας

Υλοποιήθηκε η 1η Συνάντηση με τη  γνωριμία και το  δέσιμο της ομάδας, με την ανάδειξη αξιών-ικανοτήτων της ομάδας και με τη διερεύνηση των αναγκών του εκπαιδευτικού στο σχολικό περιβάλλον.

Από το Κέντρο Πρόληψης τη συνάντηση συντόνισε η ψυχολόγος κα Μαρία Κίσσα.

Η συνάντηση είχε διάρκεια 3 ώρες (17.30 - 20.30) και την παρακολούθησαν εκπαιδευτικοί από σχολεία της Χαλκίδας και της ευρύτερης περιοχής.