Ευχές για Καλό Πάσχα!

 

ΟΧΙ! ΔΕΝ ΘΑ ΜΑΣ ΜΠΕΙΤΕ ΣΤΗ ΜΥΤΗ!

 Μουσικό θέατρο για παιδιά και νέους από τον Ευγένιο Τριβιζά και τον Γιώργο Δούση στην Εθνική Λυρική Σκηνή.  Από 14/03/2021 έως 31/12/2021 δωρεάν.

Περιγραφή

Ένα έργο για όλη την οικογένεια

Ένα νέο έργο, παραγγελία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για την GNO TV, περιγράφει με τρόπο φαντασιακό και ποιητικό την επίθεση του κορονοϊού στην ανθρωπότητα, μέσα από μια σύνθεση της τέχνης του παραμυθιού, της αφήγησης, της μουσικής και του animation. To Όχι! Δεν θα μας μπείτε στην μύτη αποτελεί διασκευή του ομότιτλου βιβλίου του Ευγένιου Τριβιζά σε μουσική Γιώργου Δούση, σκηνοθεσία Νατάσας Τριανταφύλλη, σκηνικά-κοστούμια Τίνας Τζόκα και animation Παναγιώτη Ράππα, Θοδωρή Σαράφη.

Αφηγητής είναι ο Ευγένιος Τριβιζάς, τους δύο ρόλους ερμηνεύουν οι διακεκριμένοι μονωδοί της ΕΛΣ Τάσης Χριστογιαννόπουλος και Πέτρος Μαγουλάς, ενώ συμμετέχουν μέλη της Χορωδίας και της Παιδικής Χορωδίας της ΕΛΣ, σε διεύθυνση Αγαθάγγελου Γεωργακάτου και Κωνσταντίνας Πιτσιάκου αντίστοιχα.

Ο Ευγένιος Τριβιζάς αναφέρει: «Είμαι πεπεισμένος πως, αν ελπίζουμε ότι με προτροπές, ποινές ή επικλήσεις κινδύνων θα πείσουμε τους εφήβους να φέρονται υπεύθυνα, ματαιοπονούμε. Οφείλουμε να σκεφτόμαστε μακροπρόθεσμα. Τα σημερινά παιδιά είναι οι αυριανοί έφηβοι. Αν από νωρίς διαμορφώσουν ορθούς τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς, θωρακίζονται διανοητικά και, όταν σε λίγα χρόνια εισέλθουν στο στάδιο της εφηβείας, είναι πολύ πιο πιθανό να φέρονται υπεύθυνα και πολύ πιο δύσκολο να καθίστανται έρμαια ανυπόστατων διαδόσεων. Το έργο μου αυτό τον σκοπό έχει· να προετοιμάσει τα παιδιά για τις πραγματικότητες μιας νέας εποχής. Μέσα από μια διασκεδαστική και αλληγορική ιστορία εκφράζει κοινές εμπειρίες των παιδιών της χώρας μας, τα οποία, λόγω της πανδημίας, βιώνουν περιόδους αποκλεισμού στα σπίτια, μακριά από το σχολείο, τους φίλους και συμμαθητές τους».

H παραγωγή γυρίστηκε στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στις 20 & 22 Ιανουαρίου 2021.

Με μια ματιά – Σύνοψη

Σε έναν μακρινό πλανήτη, εξωγήινοι μυρμηγκοφάγοι εξυφαίνουν ένα ύπουλο σχέδιο για να κατακτήσουν τη Γη και να εξολοθρεύσουν τους κατοίκους της. Πρώτος και κύριος στόχος τους τα παιδιά! Έτσι, λοιπόν, ένα πρωί, με μια άγρια ιαχή που στο σύμπαν αντηχεί, ο διαστημικός στόλος των εισβολέων, με επικεφαλής τον αποτρόπαιο στρατηγό Κόβιντ-19 τον Μικροπρεπή, επελαύνει ακάθεκτος. Ποιος θα επικρατήσει στην τρομερή αναμέτρηση που θα ακολουθήσει; Θα πετύχει το σχέδιο των εξωγήινων εισβολέων ή τα παιδιά της Γης θα βρουν τρόπους να τους κατατροπώσουν; Μια καθηλωτική περιπέτεια γεμάτη εκρηκτικές εκπλήξεις.

Συντελεστές – Διανομή Κείμενο Ευγένιος Τριβιζάς

Μουσική Γιώργος Δούσης

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Πιάνο Γιώργος Δούσης

Σκηνοθεσία Νατάσα Τριανταφύλλη

Σκηνογραφική και ενδυματολογική επιμέλεια Τίνα Τζόκα

Animation Παναγιώτης Ράππας, Θοδωρής Σαράφης

Διδασκαλία, διεύθυνση Χορωδίας ΕΛΣ Αγαθάγγελος Γεωργακάτος

Διδασκαλία, διεύθυνση Παιδικής Χορωδίας ΕΛΣ Κωνσταντίνα Πιτσιάκου

Eπιμέλεια κειμένου Μαρία Κουτσιούμπα

ΔΙΑΝΟΜΗ

Αφηγητής Ευγένιος Τριβιζάς

Μυρμηγκοφάγος Μακρυμούρ ο Τρομερός Τάσης Χριστογιαννόπουλος

Στρατηγός Κόβιντ-19 ο Μικροπρεπής Πέτρος Μαγουλάς

Μέλη της Χορωδίας της ΕΛΣ

Θεόδωρος Αϊβαλιώτης

Χρήστος Λάζος

Παύλος Μαρόπουλος

Θεόδωρος Μωραΐτης

Γιάννης Σταματάκης

Μέλη της Παιδικής Χορωδίας της ΕΛΣ*

Μαρία Αρματά-Τομαρά

Δήμητρα Βασιλακοπούλου

Φραντζέσκα Βασιλοπούλου

Ναταλία-Χρυσούλα Βάσσου

Ειρήνη-Αναστασία Βουγιούκα

Μελίνα Γεωργαντά

Δανάη Κουλιεράκη

Ελευθερία-Όλγα Λόγου

Σταύρος Μιχόπουλος

Μάριος Πασχάλης

Στέλλα Πετράκη

Σοφία Ρανταβέλλα

Σιμόνη Σοφού

Βερονίκη Στογιαννίδου

Αγγελική Ταμβακοπούλου

Καλλιόπη Τζανιδάκη

Εμμέλεια Φράγκου

* Η Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ συμμετέχει στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής της αποστολής.

Σκηνοθετικό σημείωμα

Το ψηφιακό έργο Όχι! Δεν θα μας μπείτε στη μύτη! είναι μια σύνθεση της τέχνης του παραμυθιού, της αφήγησης, της μουσικής και του animation, που περιγράφει με έναν τρόπο πιο φαντασιακό, άρα ταυτόχρονα και πιο ποιητικό, την επίθεση που η ανθρωπότητα δέχεται από τον «ύπουλο εχθρό», τον κορονοϊό. H επιδραστικότητα της αφήγησης από τον ίδιο τον Ευγένιο Τριβιζά, σε συνδυασμό με την οπτικοποίηση του κόσμου των ιών και των εχθρών, μέσα σε ένα μουσικό περιβάλλον που συντάσσεται και αυτό στον αγώνα εξουδετέρωσης του Μακρυμούρ και του στρατού του από την επιστήμη και τον άνθρωπο, παροτρύνει μικρούς και μεγάλους να γνωρίσουν και να αντιμετωπίσουν τελικά το «πρόσωπο» του Covid-19. Και να δηλώσουν, όπως παίρνει την πρωτοβουλία η Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ να κάνει στο τέλος του έργου, ότι, όχι, δεν πρόκειται να του παραδοθούν! 

Νατάσα Τριανταφύλλη

«ΥΠΟΔΕΧΟΜΑΣΤΕ ΤΟ ΠΑΣΧΑ» ONLINE ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΥΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ.

 

Με απλά υλικά τα παιδιά προετοιμάζονται για το Πάσχα κατασκευάζοντας πολύχρωμες βάσεις για τα πασχαλινά αυγά.

Κυριακή 18 Απριλίου 2021

Η Ελληνοαμερικανική Ένωση και το Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης προετοιμάζονται για το Πάσχα μαζί με τους μικρούς καλλιτέχνες σε ένα πρωτότυπο εργαστήρι κατασκευών για τα πασχαλινά αυγά. Την Κυριακή 18 Απριλίου, στις 12:00 παρουσιάζεται το πρόγραμμα «Υποδεχόμαστε το Πάσχα», το οποίο απευθύνεται σε παιδιά δημοτικού και πραγματοποιείται online μέσω Zoom. Η συμμετοχή είναι ελεύθερη (με προεγγραφές) για όλα τα παιδιά.

Με υλικά απλά, που όλοι έχουμε στο σπίτι μας όπως μαρκαδόρους, ξυλομπογιές, λευκό χαρτί ακουαρέλας, χαρτιά χρωματιστά, κόλλα, ψαλίδι, ρολό από χαρτί υγείας ή κομμάτι από χαρτόκουτα, τα παιδιά θα κατασκευάσουν πολύχρωμες βάσεις για πασχαλινά αυγά.

Παρακολούθηση ελεύθερη με προεγγραφές εδώ: 

https://events.hau.gr/paidikes-ekdhlwseis/

Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου.

"Όταν διαβάζουμε, το μυαλό μας βγάζει φτερά"

 

Η αφίσα και το μήνυμα της IBBY για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου 2021.

Αφίσα και μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου 2021. Φέτος υπεύθυνο για το υλικό του εορτασμού είναι το Τμήμα των Η.Π.Α. Το μήνυμα γράφτηκε από την Αμερικανίδα ποιήτρια Margarita Engle και η αφίσα φιλοτεχνήθηκε από τον εικονογράφο και συγγραφέα Roger Mello. Ο Roger Mello, σχεδίασε στα ελληνικά κάποιες από τις χειρογραφές που αποτελούν μέρος του εικαστικού.

Η συγγραφέας Λότη Πέτροβιτς μετέφρασε όπως κάθε χρόνο το μήνυμα στα ελληνικά. Το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού εκτύπωσε και διανέμει την αφίσα.

Το 1821 στα βιβλία για παιδιά: Παραλλαγές στο ίδιο θέμα .

Άρθρο της Μαρίζας Ντεκάστρο

Αναδημοσίευση από τον Αναγνώστη.

Το βλέπουμε να συμβαίνει επ’ ευκαιρία κάθε μεγάλου θέματος της επικαιρότητας: τα παιδικά βιβλία φροντίζουν με τον τρόπο τους να το φέρουν κοντά στους νεαρούς αναγνώστες. Εκδοτικά, το φαινόμενο ξεκίνησε με τους ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας και επεκτάθηκε σε όλα τα θέματα αιχμής. Πολλά βιβλία εκδόθηκαν για την οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της στις οικογένειες, τους πρόσφυγες, τη μετανάστευση και πάει λέγοντας.

Η Επανάσταση του 1821 έχει φέτος την τιμητική της στα παιδικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Ιούλιος Βερν ο κλασικός. Το αρχιπέλαγος στις φλόγες, πλήρες και σε νέα μετάφραση της Μυρσίνης Γκανά, είναι ένα από τα τέσσερα ιστορικοπολιτικά μυθιστορήματα του συγγραφέα που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες σε καθημερινή γαλλική εφημερίδα το 1884 και τον επόμενο χρόνο κυκλοφόρησε ως βιβλίο. Οι μελετητές του το κατατάσσουν στα ελάσσονα έργα του. Διαδραματίζεται το 1827, μιλάει για έρωτες, προβάλλει τη δράση ενός φιλέλληνα Γάλλου καπετάνιου, κυρίως όμως αναφέρεται στην πειρατεία που ασκούσαν οι Μανιάτες του Οίτυλου. Για την ιστορία: όταν μεταφράστηκε στα ελληνικά δημιούργησε σκάνδαλο. Οι κάτοικοι του Οίτυλου ζήτησαν να αποσυρθεί θεωρώντας ότι προσβάλει την συνεισφορά τους στην Επανάσταση κατηγορώντας τους για κλέφτες και πειρατές! Λογικό για εκείνη την εποχή που η επίσημη Ιστορία εξαφάνιζε τα θέματα που δεν ταίριαζαν με την επίσημη ιδεολογία. Σήμερα εξακολουθούμε να το διαβάζουμε ευχάριστα.

Μυθοπλασίες

Λόρδος Βύρων και Έλγιν, της Ελένης Σβορώνου. Μια έκδοση κόσμημα, χαρτόδετη με κουβερτούρα, που ίσως μοιάζει με τα βιβλία που μετέφεραν στις βαλίτσες τους οι δύο λόρδοι όταν βρέθηκαν στην Ελλάδα: ο οραματιστής Βύρων και ο κλέφτης Έλγιν. Η Ελένη Σβορώνου φαντάστηκε τον Βύρωνα να συνταξιδεύει με το μαύρο φορτίο, τα μάρμαρα, του Έλγιν. Το περιστατικό είναι αληθινό. Με αυτή την ευκαιρία έστησε μια υπόθεση που μιλάει για τα γλυπτά και τις αντιθετικές προσωπικότητες των δυο μέσα από τα λόγια ενός Λαπίθη, από τις μετόπες του Παρθενώνα, που εκτίθεται στο Βρετανικό μουσείο. Οι χιουμοριστικές εικόνες του Φίλιππου Φωτιάδη είναι απολαυστικές καθώς ξεφεύγουν από την κλασική σοβαροφάνεια.

21+1 για το 1821, συγγραφείς γράφουν, καλλιτέχνες εικονογραφούν. Συλλογικό έργο με συντομότατες ιστορίες εμπνευσμένες από το ’21, άλλες εντελώς φανταστικές και άλλες που ακουμπούν στα γεγονότα, ιστορίες συγκινητικές, χιουμοριστικές ή και εντελώς σουρεαλιστικές γραμμένες από συγγραφείς που αναμετρήθηκαν με την εποχή. Δύο κομίστες (Α. Οθωναίου και Θ. Πέτρου) και είκοσι συγγραφείς (Φ. Μανδηλαράς, Π. Κουτσάκης, Α. Κοντολέων, Ε. Πίνη, Β. Ζορμπά-Ραμμοπούλου, Α. Αγγέλου-Ε. Σίνη, Β. Ηλιόπουλος, Λ. Λυχναρά, Π. Χριστοδούλου, Μ. Βατικιώτη, Κ. Αθανασιάδης, Θ. Παπαϊωάννου, Ε. Κατσαμά, Π. Τσερόλας, Λ. Λαμπρέλλη, Κ. Πατσαρός, Μ. Παπαγιάννη, Θ. Κούκιας, Ε. Σβορώνου, Μ. Ντεκάστρο) συνεργάστηκαν με ισάριθμους καλλιτέχνες (Α. Κυριτσόπουλος, Γ. Δημητρίου, Β. Γρίβας, Π. Μπουλούμπασης, Δ. Αναστασίου, Α. Μάτεγιτς, Φ. Φωτιάδης, Z. Yamamoto, Α. Ραζής, Κ. Χαδουλού, Ντ. Σταματιάδη, Ε. Γουτιάνου, Στ. Λιβανός, Χρ. Χαραλάμπους, Κέλλυ Ματαθία-Κόβο, Χρ. Κούρτογλου, Α. Ευσταθοπούλου, Β. Σελιμάς, Μ. Κατσίκα, Κλ. Γεωργέλλη- Ν. Ντάσκας) οι οποίοι παρουσιάζουν μια πινακοθήκη μικρών έργων τέχνης που προτείνει μια σύγχρονη άποψη της εικονογράφησης του 1821 στα βιβλία για παιδιά.

Μυθιστορηματικές βιογραφίες

Τελευταία, κυκλοφορούν αρκετά βιβλία με παιδικές βιογραφίες σημαντικών διεθνών προσωπικοτήτων (επιστημόνων, καλλιτεχνών, κ.ά.). Ωστόσο, από την παιδική βιβλιογραφία έλλειπαν οι δικοί μας που έδρασαν το 1821.

Ανάμεσα στα βιβλία με τις βιογραφίες των αγωνιστών, ξεχωρίζει το Οι Μεγάλοι… μικροί… Οι αγωνιστές του 1821. Η Αγγελική Δαρλάση, έμπειρη συγγραφέας με θεματολογικό και ειδολογικό εύρος, είχε την ιδέα να παρουσιάσει γνωστούς αγωνιστές και αγωνίστριες όταν ήταν παιδιά. Η συγγραφέας, συνδυάζοντας τη λογοτεχνία με την Ιστορία, απαντάει στη φυσιολογική παιδική απορία για το πώς ήταν σαν παιδιά τα πέντε αγόρια και κορίτσια που εξελίχθηκαν σε ηγετικές φυσιογνωμίες του αγώνα για την Ανεξαρτησία. Βάση για τη σύνθεση της νεανικής βιογραφίας των πέντε είναι κάποιο άγνωστο περιστατικό της παιδικής τους ηλικίας, καθοριστικό ενδεχομένως για τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους και το οποίο τους έσπρωξε να γίνουν επαναστάτες/στριες: τον Κολοκοτρώνη- Κάποτε θα πάω αλλιώς (όχι με τον γάιδαρο αλλά καμαρωτός πάνω σε άτι), τη Μαντώ Μαυρογένους- Δεν μπορεί… θα υπάρχουν ήρωες (η Φιλική Εταιρεία δεν κάνει για δεσποινίδες), τον Κανάρη- Πλοία να πετάνε (το όνειρο να γίνει καπετάνιος), τον Καραϊσκάκη- Όλα θα τα πω (το μούλικο που έγινε αρχιστράτηγος των επαναστατών), τη Μπουμπουλίνα- Γεννήθηκα σε φυλακή ( η μοναδική γυναίκα μέλος της Φιλικής Εταιρείας). Κάθε προσωπική ιστορία συμπληρώνεται με χρονολόγιο ώστε να μάθει ο αναγνώστης την πορεία του βίου τους.

Κωνσταντίνος Κανάρης τ’ όνομά μου, της Μαρίας Ανδρικοπούλου. Το άγαλμα του Κωνσταντίνου Κανάρη στην πλατεία Κυψέλης, στην Αθήνα, ζωντανεύει και αφηγείται τις περιπέτειες του μπουρλοτιέρη. Το κείμενο, γεμάτο πραγματολογικές πληροφορίες, στίχους, λόγια συγκαιρινών του Κανάρη ή νεότερων και ποιήματα γραμμένα προς τιμήν του, διαπνέεται από ηρωισμό και από τα έντονα συναισθήματα του παππούλη που αναπολεί τα περασμένα. Συντηρητικό, κομμένο και ραμμένο στα σχολικά πρότυπα θα ευχαριστήσει εκείνους που προτιμούν τη σιγουριά των γνωστών πατριωτικών μοτίβων.

Νεανική βιβλιογραφία του 1821

Υπάρχει κενό. Ενώ εκδίδονται πολλά βιβλία για μικρότερα παιδιά, σπανίζουν τα νεανικά βιβλία τα οποία ως σύνθεση είναι πολύ απαιτητικότερα. Δεν είναι το γλωσσάρι, η βιβλιογραφία, το χρονολόγιο και οι πραγματολογικές πληροφορίες που θα καλύψουν τα ενδιαφέροντα των νεαρών, αφού ούτως ή άλλως σχεδόν πάντα τα διαθέτουν. Είναι ο τρόπος που αναπλάθουν λογοτεχνικά την εποχή.

Πρώτο λοιπόν ζήτημα η λογοτεχνική γραφή. Και δεύτερο, το δέσιμο της μυθοπλασίας με ιστορικές πηγές (επιστολές, απομνημονεύματα, έγγραφα, κ.α.). Η ένταξη πηγών, έμμεση ή άμεση, στα ιστορικά πεζογραφήματα δεν είναι το πασπαρτού που προσδίδει σοβαρότητα, ούτε ένα μέσον υποστήριξης του περιεχομένου ώστε να γίνει πιο απτή και να ζωντανέψει η μακρινή πραγματικότητα που πραγματεύεται το μυθιστόρημα. Αντίθετα, ο ρόλος τους είναι πολλαπλά σημαντικός καθώς έμμεσα υποδεικνύουν πώς γράφεται σήμερα η Ιστορία από τους ιστορικούς, οι οποίοι συμπεριλαμβάνουν στα έργα τους καθετί που όριζε τη ζωή των υπό μελέτη ιστορικών περιόδων (αντιλήψεις, συμπεριφορές, συναισθήματα, τέχνη, κ.ά.).

Η οπτική που περιέγραψα υπηρετείται εξαιρετικά στους τέσσερις τίτλους της σειράς Προσωπογραφίες της Μαρίας Σκιαδαρέση: Τα χρόνια της φωτιάς (Κανάρης), Λίγο πριν το τέλος (Ρήγας Φεραίος), Ο πρίγκιπας (Αλέξανδρος Υψηλάντης), Σαν τον άνεμο (Λόρδος Βύρων). Στα τρία πρώτα βιβλία παρουσιάζονται οι προσωπικότητες όταν βρίσκονται στην καμπή της ζωής τους, η αίγλη τους έχει αρχίσει να ξεθωριάζει και από απόσταση κάνουν τον λογαριασμό των πεπραγμένων τους. Ο αναστοχασμός παίρνει τη θέση των ηρωικών πράξεων και ρίχνει φως στον χαρακτήρα τους.

Η πρόσφατη έκδοση βρήκε τον τίτλο της σε μια αποστροφή του Άγγλου ποιητή Σέλλεϋ που παρομοίαζε τον Βύρωνα με τους ανέμους που τρέχουν διαρκώς εδώ κι εκεί, πότε με ένταση και βία, πότε δροσίζοντας γλυκά τα ιδρωμένα μέτωπα. Η συγγραφέας αντλώντας από τη βιβλιογραφία συνέθεσε και απέδωσε λογοτεχνικά ένα πλήθος στοιχείων. Στο συγκεκριμένο έργο, το μυθοπλαστικό εύρημα που χρησιμοποίησε για να μιλήσει για τον Βύρωνα είναι υποθετικές πολλές και διάφορες Σκέψεις και σκόρπιες μνήμες του Ουίλλιαμ Φλέτσερ, προσωπικού υπηρέτη του Λόρδου Μπάιρον. Αποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο, διαβάζουμε για την προσωπικότητα, τη δράση του στη Βρετανία, τις ιδέες, το ταξίδι και την άφιξη στην Ελλάδα. Το δεύτερο, αληθινά συγκινητικό, αφορά τις τελευταίες μέρες πριν από τον θάνατό του. Με το ίδιο μοτίβο, του αναστοχασμού, η συγγραφέας αποτιμά, μέσα από τις μνήμες του υπηρέτη, τα οράματα του Βύρωνα, τη μοναξιά του, τον φθόνο και μαζί τη λατρεία που κάποιοι του έδειχναν και σκιαγραφεί την αλλαγή της φιλοσοφίας του που από δανδή της τάξης του τον οδήγησε να γίνει ορκισμένος επαναστάτης.

Βιβλία γνώσεων

1821 Επανάσταση. Η Σοφία Ζαραμπούκα εικονογραφεί τα τελευταία 40 χρόνια βιβλία για παιδιά και συχνά γράφει δικά της, όπως αυτό που κυκλοφόρησε πολύ πρόσφατα. Αν και δεν είναι ιστορικός, σε πολλά από τα βιβλία της μπερδεύεται με την Ιστορία. Μας παρουσιάζει λοιπόν μια συνθετική «βιογραφία» της Επανάστασης, η οποία, ισορροπημένα και με μέτρο, συνδέει όλα εκείνα τα θέματα που φωτίζουν όψεις της Ελλάδας των προεπαναστατικών χρόνων και των χρόνων του αγώνα, των ανθρώπων, της διασποράς, σημαντικών προσωπικοτήτων, μαχών, κ.ά. μέχρι την απελευθέρωση και την απόκτηση Συντάγματος. Δύσκολα θα διαφωνήσει κανείς με τις επιλογές της γιατί είναι ασφαλείς και χωρίς να μπαίνουν σε λεπτομέρειες παρουσιάζουν συμπυκνωμένα όσα θα επιθυμούσαμε να συγκρατήσει ένα παιδί. Η εικονογράφηση των δισέλιδων με τα σύντομα λογοτεχνικά κείμενα παραπέμπει σε πίνακες Ελλήνων και ξένων ζωγράφων, σε χαρακτικά και ακουαρέλες της εποχής. Εξαιρετικό!

Ήρωες, 21 ήρωες του 1821. Οι Βασίλης Κουτσιαρής και Γιάννης Διακομανώλης, βασίστηκαν στην τελευταία άποψη που κυκλοφορεί διεθνώς για τη συγγραφή τόμων με σύντομα πορτρέτα σπουδαίων προσώπων: εικόνα, ταυτότητα, λίγα λόγια για τη ζωή και τη δράση τους, ένα ενδιαφέρον παραλειπόμενο, πρόσθετες πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα.

Στο βιβλίο διαβάζουμε μια συνθετική παρουσίαση για τα μεγάλα κεφάλια της Επανάστασης, για τους συνηθισμένους γνωστούς αγωνιστές, αλλά και για κάποιους λιγότερο γνωστούς στα παιδιά (Πλαπούτας, Γεωργάκης Ολύμπιος, Εμμανουήλ Παπάς, Πανουργιάς, κ.ά.). Στην καλοσχεδιασμένη ελληνική αναπαραγωγή της πρωτότυπης ιδέας, σε κάθε πρόσωπο αφιερώνεται ένα δισέλιδο (σαν μεγάλο λήμμα εγκυκλοπαίδειας) που περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω.

Το 1821 στο νηπιαγωγείο και τις πρώτες τάξεις του δημοτικού

Aν και η Επανάσταση μελετάται στην ΣΤ’ δημοτικού, οι μικρότεροι μαθητές μαθαίνουν στοιχειωδώς κάποια πράγματα με αφορμή την επέτειο της 25ης Μαρτίου και τη μελέτη των σχετικών κειμένων που υπάρχουν στα βιβλία της Γλώσσας και των Ανθολογίων. Τα νήπια ακούν κι αυτά κάτι, βλέπουν εικόνες των ηρώων και ζωγραφίζουν σημαίες. Ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το πώς θα τη διηγηθούμε/παρουσιάσουμε στα νήπια και τα μικρότερα παιδιά είναι πραγματική σπαζοκεφαλιά!

Το επιχειρούν οι συγγραφείς διευκολύνοντας πολλές φορές τους εκπαιδευτικούς.

Σε γενικές γραμμές λοιπόν, οι συγγραφείς επιχειρούμε να διαχειριστούμε τα της Επανάστασης ανάλογα με την ηλικία των αναγνωστών μας. Σημειώνω τους σκοπέλους που πρέπει να ξεπεράσουμε: το ζήτημα του ιστορικού χρόνου, την απλοποίηση, την ακρίβεια και την ιστορική πληροφορία που χωράει στα βιβλία τους ώστε να αποκτήσουν περιεχόμενο, εδώ η προσωπικότητα και η δράση των πρωταγωνιστών της Επανάστασης, καθώς και η κομβική χρονολογία 1821.

Ενδεικτικές παρατηρήσεις στα βιβλία δύο σειρών: Η πρώτη μου Ιστορία: Η Επανάσταση του 1821, του Φίλιππου Μανδηλαρά και Μικρές ελληνικές ιστορίες: Φιλική Εταιρεία, Ρήγας, Σουλιώτες και Αλή πασάς, Κλέφτες και Αρματωλοί) της Γιολάντας Χατζή.

Σχετικά με τον ιστορικό χρόνο. Η έννοια του ιστορικού χρόνου χτίζεται αργά και προοδευτικά, από το σήμερα και προς τα πίσω. Έτσι, εκτός ίσως από τη χρονολογία 1821 που λειτουργεί ως ορόσημο και στην οποία θέλουμε να δώσουμε περιεχόμενο, όλες οι υπόλοιπες χρονολογίες- αιώνες και συγκεκριμένα έτη- είναι αφηρημένες, αόριστες και δεν σημαίνουν τίποτα για τα νήπια, ενώ δυσκολεύουν και τα μεγαλύτερα.

Σχετικά με την πληρότητα σε ιστορικές πληροφορίες. Και σ’ αυτό πρέπει να γίνουν κατάλληλες επιλογές. Ο Μανδηλαράς στο Η Επανάσταση του 1821, με προτεινόμενη ηλικία 5+, κάνει νύξεις για την πολιτική Μεγάλων Δυνάμεων και τις εμφύλιες διαμάχες. Η ευρωπαϊκή πολιτική, το γεγονός ότι δεν ήταν όλα ρόδινα στο στρατόπεδο των Ελλήνων με αποτέλεσμα εμφύλιες συγκρούσεις καθώς και η δημιουργία πολιτικών κομμάτων (Γαλλικού, Αγγλικού, Ρωσικού), είναι εκτός ωριμότητας και ενδιαφερόντων των αναγνωστών του. Από πρώτη άποψη, φαίνεται σωστό να αναφερθούν ώστε να είναι σχετικά πλήρης η ιστορία της Επανάστασης. Δημιουργούν ωστόσο, περισσότερες απορίες στα παιδικά μυαλά, παρά προσφέρουν στην ιστορική γνώση, αφού ως νύξεις επιβάλλουν διευκρινίσεις από κάποιον ενήλικο που και ο ίδιος πρέπει να ξέρει το τι και το πώς. Ομοίως, στο βιβλίο για τον Ρήγα, η Χατζή αναφέρεται στους Αψβούργους…

Σχετικά με την ιστορική ακρίβεια. Το θέμα που τίθεται είναι πώς θα γράψουμε για γεγονότα και καταστάσεις με τρόπο ώστε να μη χαθεί. Η συνήθης πρακτική είναι η απλοποίηση. Χάριν λοιπόν απλοποίησης, στο Ρήγας Φεραίος, της Χατζή, δίνεται λάθος πληροφορία σχετικά με τη Χάρτα του Ρήγα. Γράφει: (Ο Ρήγας) φτιάχνει έναν χάρτη της Ελλάδας που τον ονομάζει Χάρτα (σ. 11). Πράγματι η λέξη ‘χάρτα’ σημαίνει ‘χάρτης’(αλλά και έγγραφο, όπως θα μάθουν τα παιδιά όταν μεγαλώσουν). Όμως η Χάρτα του Ρήγα δεν ήταν ο χάρτης της Ελλάδας αλλά ολόκληρης της Βαλκανικής χερσονήσου (ούτως ή άλλως τα παιδιά μπορούν να δουν την αντίστοιχη σελίδα της Χάρτας!) και εξυπηρετούσε το όραμά του για τη δημιουργία μιας βαλκανικής ομοσπονδίας. Η συγγραφέας προσπάθησε να το μαζέψει στην επόμενη σελίδα γράφοντας για το όραμα του Ρήγα περί συνεργασίας των βαλκανικών λαών. Επίσης, στο Γλωσσάρι, ανάμεσα σε άλλους άστοχους ορισμούς, σημειώνω ότι η λέξη ‘καταδίδω’ σημαίνει, σύμφωνα με το λεξικό της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα, ‘προδίδω’, ‘καταγγέλλω μυστικά’ (με μυστικότητα, δηλαδή) και όχι το παιδαριώδες ‘λέω στην αστυνομία τα μυστικά κάποιου’.

Εικονογραφήσεις

Στα βιβλία για την Επανάσταση του 1821, η εικονογράφηση τυποποιεί και αναπαράγει γνωστά περιστατικά και ηγετικές μορφές τονίζοντας την ένταση των πράξεων και την ψυχοσύνθεση των ηρώων στις εκφράσεις του προσώπου (μάτια, στόματα), στη στάση των σωμάτων και στις χειρονομίες. Εικαστικά αυτό αποδίδεται με σκληρές γραμμές, γωνιώδη πρόσωπα και έντονα χρώματα.

Άλλοι δούλεψαν τις εικόνες τους εμπνεόμενοι από ζωγραφικά έργα της εποχής. Οι αναφορές αυτές ενδέχεται να στρέψουν τους αναγνώστες στην αναζήτηση των πρωτοτύπων, να τους οδηγήσουν να σκεφτούν για τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουν οι καλλιτέχνες, για τα θέματα που τους συγκίνησαν και πώς απέδωσαν τη συγκίνηση στο έργο τους. Προτείνουν δηλαδή μια διαφορετική ανάγνωση για γνωστές μας εικόνες που δεν είναι στατική.

Πληροφορίες

Μαρία Ανδρικοπούλου, "Κωνσταντίνος Κανάρης τ’ όνομά μου"

Εκδ. Καλέντη, 2020.

Ιούλιος Βερν, "Το Αιγαίο στις φλόγες", Μτφρ. Μυρσίνη Γκανά,Εικ. Βασίλης Γρίβας, Εκδ. Μεταίχμιο, 2020.

Αγγελική Δαρλάση, "Οι Μεγάλοι… μικροί… Οι αγωνιστές του 1821", Εικ. Σοφία Παπαδοπούλου,Εκδ. Μεταίχμιο, 2020.

Σοφία Ζαραμπούκα, "1821 Επανάσταση",

Εκδ. Πατάκη, 2020.

Βασίλης Κουτσιαρής- Γιάννης Διακομανώλης, "Ήρωες, 21 ήρωες του 1821",

Εικ. Δημήτρης Ευστρατιάδης, Εκδ. Μίνωας, 2020.

Φίλιππος Μανδηλαράς, "Η πρώτη μου Ιστορία: Η ελληνική επανάσταση του 1821",

Εικ. Ναταλία Καπατσούλια, Εκδ. Παπαδόπουλος, 2020.

Ελένη Σβορώνου, "Λόρδος Βύρων και Έλγιν",

Εικ. Φίλιππος Φωτιάδης,Εκδ. Καλέντη, 2020.

Μαρία Σκιαδαρέση, "Σαν άνεμος",

Εικ. Κατερίνα Βερούτσου,Εκδ. Πατάκη, 2020.

Γιολάντα Χατζή, "Μικρές ελληνικές ιστορίες: Σουλιώτες και Αλή πασάς, Ρήγας Φεραίος, Φιλική Εταιρεία, Κλέφτες και Αρματωλοί",

Εικ. Πέτρος Χριστούλιας,Εκδ. Καστανιώτη, 2020.

 "21+1 για το 1821, συγγραφείς γράφουν, καλλιτέχνες εικονογραφούν"
(συλλογικό έργο), Εκδ. Παπαδόπουλος, 2020.

Η ώρα της γης.

 

Λέσχη Ανάγνωσης από το Ίδρυμα Ευγενίδου.

 

Ζήστε τη μοναδική εμπειρία ανάγνωσης επιλεγμένων βιβλίων μαζί με τα παιδιά σας απευθείας από το σπίτι σας!

«Δύο νέοι καινούργιοι κύκλοι συναντήσεων που μπορείτε τώρα να δηλώσετε συμμετοχή»

Ε' Κύκλος: 1/4, 8/4, 15/4, 22/4, 6/5, 13/5 (Ημέρα Πέμπτη)

ΣΤ' Κύκλος: 2/4, 9/4, 16/4, 23/4, 7/5, 14/5 (Ημέρα Παρασκευή)

Τρέχουσα Θεματική ενότητα – άξονας των συναντήσεων:

Μαθηματική Λογοτεχνία

Η Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ευγενίδου, ανταποκρινόμενη στην επιθυμία του κοινού της για περισσότερες ηλεκτρονικές συναντήσεις σε κάθε κύκλο της Λέσχης μας, διαμορφώνει αναλόγως το πρόγραμμα αυτό που τόσο αγαπήθηκε.

Η φιλοσοφία της πρωτότυπης Λέσχης Ανάγνωσης που η Βιβλιοθήκη μας έχει διοργανώσει στους χώρους της άλλες έξι χρονιές στο παρελθόν, μεταφέρεται εξ’ ολοκλήρου στο ηλεκτρονικό περιβάλλον, λόγω των έκτακτων συνθηκών εξάπλωσης του COVID-19, αλλά και για να καλύψει τους φίλους μας από απομακρυσμένες περιοχές της χώρας μας.

Το πρόγραμμα είναι εμπνευσμένο από το Θέατρο αναγνωστών (Readers Theatre), το οποίο αποτελεί μία στρατηγική ανάγνωσης και ξεκίνησε ως ένας τρόπος παρουσίασης της λογοτεχνίας σε δραματική μορφή. Στην πορεία της εξέλιξής του, έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία από διάφορες ηλικιακές ομάδες και σε διάφορες θεματικές περιοχές. Ιδιαιτέρως σε εφαρμογές που αξιοποιούν σενάρια με επιστημονικό περιεχόμενο, έχει διαπιστωθεί η ενίσχυση της κατανόησης επιστημονικών εννοιών.

Σε αυτό το πρωτότυπο πρόγραμμα φιλαναγνωσίας, τα παιδιά μαζί με ένα ενήλικο μέλος της οικογένειάς τους, συνεργάζονται για να γνωρίσουν τη χαρά της από κοινού ανάγνωσης, να βελτιώσουν την αναγνωστική τους ευχέρεια και τη σχέση τους με τα Μαθηματικά. Πιο συγκεκριμένα, έρχονται σε επαφή με αποσπάσματα επιλεγμένων βιβλίων μαθηματικής λογοτεχνίας, ολοκληρώνουν δραστηριότητες σχετικά με το περιεχόμενο των αποσπασμάτων, ζωντανεύουν τους ήρωες με τη φωνή τους και ολοκληρώνουν, πάντα σε συνεργασία, μαθηματικές προκλήσεις οι οποίες θα καλλιεργήσουν τη μαθηματική τους σκέψη και θα τους αποκαλύψουν τη διασκεδαστική πλευρά των Μαθηματικών.

Κάθε κύκλος του προγράμματος περιλαμβάνει συνολικά έξι συναντήσεις, δύο συναντήσεις για το κάθε επιλεγμένο βιβλίο, μέσω του προγράμματος Teams.

Επιλεγμένα βιβλία: Τα έξυπνα παιχνίδια του κου Πλάτωνα (Δημήτρης Παναγάκος), Φαντασία και Μαθηματικά (Ιωάννης Σταμέλος), Η μία και μοναδική μαύρη θρούμπα (Λέλα Στρούτση).

Τις συναντήσεις κάθε κύκλου μπορούν να παρακολουθήσουν οι ίδιοι συμμετέχοντες:

- Στην πρώτη συνάντηση για το κάθε βιβλίο (δηλαδή στην 1η, 3η και 5η συνάντηση) οι οικογένειες γνωρίζονται μεταξύ τους αλλά και με το επιλεγμένο βιβλίο, κατανοούν την στρατηγική ανάγνωσης που θα αξιοποιηθεί, προσεγγίζουν το κείμενο, εξοικειώνονται με το μαθηματικό του περιεχόμενο και τις μαθηματικές προκλήσεις που πρέπει να ολοκληρώσουν.

Διάρκεια 75΄

- Στην δεύτερη συνάντηση για το κάθε βιβλίο (δηλαδή στην 2η, 4η και 6η συνάντηση), κάθε οικογένεια παρουσιάζει, μέσα από τους ρόλους των ηρώων, την τελική ανάγνωση του αποσπάσματος που έχει αναλάβει, και μοιράζεται με τις υπόλοιπες οικογένειες την επίλυση των Μαθηματικών Προκλήσεων, που σχετίζονται με το περιεχόμενο του βιβλίου.

Διάρκεια 60΄

Ημερομηνίες διεξαγωγής:

Ε' Κύκλος: Πέμπτες: 1/4, 8/4, 15/4, 22/4, 6/5, 13/5

ΣΤ' Κύκλος: Παρασκευές: 2/4, 9/4, 16/4, 23/4, 7/5, 14/5

Ώρα: 17:30

Προεγγραφή

Απαραίτητη στα τηλέφωνα 210 9469662, 210 9469663, 210 9469620 και 210 9469683, από Δευτέρα έως Παρασκευή 9:30 - 16:30

Ηλικίες 9-11 ετών (από Δ΄ έως και ΣΤ' τάξεις Δημοτικού σχολείου).

Υπεύθυνη / σχεδιασμός/ υλοποίηση : Κατερίνα Πετροπούλου.

Πηγή το Ίδρυμα Ευγενίδου.