Κυριακή 31 Μαΐου 2020

Ξανά στο σχολείο! με προσοχή!

Επιστρέφουμε στο σχολείο και οφείλουμε να προσέξουμε περισσότερο και τον εαυτό μας και τους γύρω μας. 
Στην τάξη μας υπάρχει αντισηπτικό διάλυμα και το χρησιμοποιούμε πριν από κάθε διάλειμμα, μετά το διάλειμμα, πριν και μετά την επίσκεψή μας στην τουαλέτα. 
Δεν χρησιμοποιούμε τα πράγματα των άλλων, ούτε δίνουμε τα δικά μας. Στην αυλή παίζουμε χωρίς να είμαστε κολλητά ο ένας με τον άλλον. Φέρνουμε το νερό και το φαγητό μας από το σπίτι. Αν θέλουμε να πιούμε νερό από τη βρύση της αυλής χρειάζεται να έχουμε το δικό μας ποτηράκι.
Θυμόμαστε πώς πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας με δύο κατατοπιστικά βίντεο. 




Επανάληψη στους αριθμούς ως το 10.000.

Στην τελευταία ενότητα των Μαθηματικών μας την 9η, συναντάμε αριθμούς ως το 10.000. Με την ευκαιρία αξιοποιούμε παιχνίδια από το Φωτόδεντρο. Κάθε φορά πατάμε στην εικόνα και ξεκινάμε. 


Στο πρώτο παιχνίδι αυτό με τις κάρτες, μετακινούμε με το ποντίκι τις κάρτες ανάλογα με τα χρώματα που μας ορίζει το παιχνίδι, ώστε να σχηματιστεί ο τετραψήφιος αριθμός. Τον γράφουμε στο κουτάκι και στη συνέχεια βρίσκουμε το πόσο θέλει ώστε να φτάσει στο 10.000. Πατώντας νέος αριθμός συνεχίζουμε το παιχνίδι.


Στο δεύτερο παιχνίδι έχουμε ένα τετραψήφιο αριθμό και μας ζητάει να μετακινήσουμε πούλια από τις δύο στήλες (όχι πιο πολλές) και να φτιάξουμε έναν τριψήφιο αριθμό. Για να μετακινήσουμε πούλια πατάμε στο κάτω μέρος εκεί που γράφει τους αριθμούς και με το - βγάζουμε και με το + βάζουμε. Με τα κυκλικά βελάκια στο πάνω δεξιά μέρος ξαναπαίζουμε.

Εργασία με τους μεγάλους αριθμούς: Παιχνίδια με άβακες.

Δουλεύοντας στους μεγαλύτερους αριθμούς, είναι πολύ ωραία τα επόμενα παιχνίδια από το Φωτόδεντρο για να κατανοήσουμε καλύτερα τον σχηματισμό τους και να εξασκηθούμε σε αυτούς παίζοντας. 
Πατάτε στην κάθε εικόνα, ώστε να μεταφερθείτε στο περιβάλλον του παιχνιδιού και πριν απ' όλα διαβάζετε προσεκτικά στο πάνω μέρος την οδηγία που πρέπει να ακολουθήσετε και το πρόβλημα που πρέπει να λύσετε. Καλή επιτυχία!






Επανάληψη στην εποχή του λίθου.

Επιστρέφοντας στο σχολείο μετά από περίπου 3 μήνες και έχοντας προχωρήσει πολύ στην ύλη μέσα από την αξιοποίηση βίντεο, έφτασε η στιγμή να δούμε ό, τι καινούριο κάναμε, να λύσουμε απορίες και βεβαιωθούμε ότι έχουμε κατακτήσει τη νέα γνώση. 
Στην Ιστορία θυμόμαστε την 7η ενότητα που μας μιλάει για την εποχή του Λίθου.
                 
Τα μαθήματα αυτής της ενότητας ήταν :

  1. Παλαιολιθική εποχή. Όταν ο άνθρωπος ήταν τροφοσυλλέκτης και κυνηγός.
  2. Νεολιθική εποχή. Όταν ο άνθρωπος έγινε γεωργός και κτηνοτρόφος.
  3. Η Νεολιθική εποχή στην Ελλάδα. 
Πατώντας στην επόμενη εικόνα θυμόμαστε όλα όσα μάθαμε στην 7η ενότητα. Κάνουμε επανάληψη απαντώντας στις ερωτήσεις κάθε σελίδας. Για να προχωρήσουμε πατάμε εκεί που λέει επόμενο. Η παρουσίαση είναι από την ιστοσελίδα atheo.gr.


Τετάρτη 27 Μαΐου 2020

Οι κατασκευές μας σε βίντεο - έκδοση.

Με αφορμή τις εφευρέσεις που είχαμε ομαδική δουλειά τον καιρό που μείναμε στο σπίτι, την εργασία για τη γέφυρα του Ευρίπου την ίδια περίοδο και διάφορες αφορμές από την Ιστορία κατασκευάσαμε πολλές δημιουργίες που τις παρουσιάζουμε εδώ σε ένα βίντεο. 
Πατώντας στην επόμενη εικόνα πηγαίνουμε σε αυτό.


Σαν τον Καραγκιόζη.

Με την ευκαιρία του μαθήματος "Ο Καραγκιόζης φούρναρης" γνωρίζουμε το τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου που μας το απέδωσε σε σχηματοποίημα ο συμμαθητής μας ο Μάριος.

Πατάμε στον σύνδεσμο και τραγουδάμε μαζί με τον συνθέτη:

https://safeYouTube.net/w/R75H

Στίχοι και Μουσική: Διονύσης Σαββόπουλος. 
Το video (σκηνές) είναι από την παράσταση " Ο Καραγκιόζης τραγουδιστής " του Άθου Δανέλλη. 

Κείνο που με τρώει κείνο που με σώζει
είναι π’ ονειρεύομαι σαν τον Καραγκιόζη. 
Φίλους και εχθρούς στις φριχτές μου πλάτες 
όμορφα να σήκωνα σαν να `ταν επιβάτες. 

Λευκό μου σεντονάκι λάμπα μου τρελή
ποια αγάπη τάχα μας φυσάει
βάλε στη σκιά σου τούτο το παιδί
που δεν έχει απόψε πού να πάει πού να πάει. 

Σαν κουκιά μετρώ τα λόγια του καμπούρη
πίσω απ’ το λευκό πανί μέσα στο κιβούρι. 
Μα όσο κι αν μετρώ κάτι περισσεύει 
τρύπια είν’ η αγάπη μας και δε μας προστατεύει. 

Λευκό μου σεντονάκι λάμπα μου τρελή
κόκκινα αυγά ή καρναβάλια 
μέσα από την κάλπη τη στατιστική 
μας κοιτάζει ο χάρος και του τρέχουνε τα σάλια. 

Σαν σκιές γλιστρούν λόγια και εικόνες 
κάρα σκουπιδιάρικα, φεύγουν οι χειμώνες.
Αν δε ντρέπεσαι να καθίσεις πίσω
έλα Ηπείρου κι Αχαρνών να σε γιουχαΐσω. 

Λευκό μου σεντονάκι λάμπα μου τρελή
ποια αγάπη τάχα μας φυσάει
βάλε στη σκιά σου τούτο το παιδί
που δεν έχει απόψε πού να πάει πού να πάει.

Τα σχηματοποιήματά μας.

Συναντήσαμε στο μάθημά μας τα σχηματοποιήματα και ετοιμάσαμε δικά μας. Πατώντας στην εικόνα από το σχηματοποίημα του βιβλίου μας μπορείτε να δείτε το βίντεο με τα δικά μας.
Τα περισσότερα είναι με δικά μας λόγια (στίχους) ενώ ένα είναι βασισμένο στα λόγια τραγουδιού και άλλο ένα σε ποίημα άλλου. 
Στο τέλος της παρουσίασης υπάρχουν οι ζωγραφιές που έγιναν για αινίγματα και παροιμίες που ήταν άλλη μια δραστηριότητα αυτού του διαστήματος που μείναμε σπίτι.


Δευτέρα 25 Μαΐου 2020

Τα δικαιώματα του παιδιού σε εικόνες από την Κύπρο.

Ο Ανεξάρτητος Εθνικός Οργανισμός Δικαιωμάτων του Παιδιού της Κύπρου και ο Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του παιδιού ετοίμασαν μιαν αφίσα με εικονογραφημένα τα δικαιώματα του παιδιού. Πατώντας πάνω στην αφίσα βλέπετε αναλυτικά όλα τα άρθρα της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του παιδιού σε εικόνες. Η σύμβαση αυτή είναι μια συμφωνία των περισσότερων κρατών της γης για τα ποια πρέπει να είναι τα δικαιώματα των παιδιών. 

Σάββατο 23 Μαΐου 2020

Μυκηναϊκός Πολιτισμός.

Μία ταινία από την εκπαιδευτική τηλεόραση, για τον Μυκηναϊκό Πολιτισμό, που μόλις αρχίσαμε. 

Άσκηση στους Αχαιούς, τους πρώτους Έλληνες.

Πατάμε στην εικόνα και συμπληρώνουμε τα κενά. Πηγή είναι η e τάξη

Αχαιοί, οι πρώτοι Έλληνες.

Αρχίζουμε την 10η και τελευταία ενότητα της Ιστορίας μας και ασχολούμαστε με τον τρίτο σημαντικό πολιτισμό που αναπτύχθηκε στον ελληνικό χώρο στην περίοδο της εποχής του χαλκού, τον Μυκηναϊκό πολιτισμό. Στο πρώτο μάθημα αυτής της ενότητας θα μιλήσουμε για τους Αχαιούς, τους πρώτους Έλληνες.

Όπως πάντα αρχίζουμε με το εννοιολογικό πλάνο μαθήματος με επιμέλεια ύλης των Κατερίνα Καραλή και Κανέλλου Κανελλόπουλου πατώντας εδώ.

Ακολουθεί παρουσίαση από την ιστοσελίδα του Ηλιάδη Η.

Ερωτήσεις για την κατανόηση του μαθήματος

Από πού ήρθαν οι Αχαιοί και πού εγκαταστάθηκαν;
Πώς ονόμασαν τον πολιτισμός τους και από ποιους πολιτισμούς επηρεάστηκαν;
Από πού πήρε το όνομά του ο Μυκηναϊκός πολιτισμός;
Ποια είναι τα μυκηναϊκά κέντρα και ποιο το μεγαλύτερο από όλα;
Με τι ασχολούνταν οι Αχαιοί;
Ποιο νησί κατέλαβαν και γιατί;
Τι γνωρίζεις για την εκστρατεία των Αχαιών στην Τροία;
Ποιος ανακάλυψε τις Μυκήνες;

Ακόμη μία διαδραστική παρουσίαση με ερωτήσεις από την ιστοσελίδα του Αρβανιτίδη Θεόδωρου. Πατάμε στην εικόνα και προχωράμε με το επόμενο.



Και τέλος, ακολουθεί μια παρουσίαση του μαθήματος σε βίντεο από την ηλεκτρονική μας τάξη: Αχαιοί, οι πρώτοι Έλληνες.

"Πώς να καταβροχθίσετε ένα ουράνιο τόξο;"

Με την ευκαιρία της ενασχόλησής μας με το ψωμί και την υγιεινή διατροφή στη Γλώσσα (αλλά και στη Μελέτη Περιβάλλοντος, πρόσφατα) να μια όμορφη και ενδιαφέρουσα ιστορία. 
Ακούμε και διαβάζουμε το βιβλίο της Γιολάντας Τσιαμπόκαλου «Πώς να καταβροχθίσετε ένα ουράνιο τόξο», σε εικονογράφηση της Σοφίας Τουλιάτου, Εκδόσεις Καστανιώτης, 2008.

Ο ηθοποιός Χρήστος Σουγάρης  διαβάζει από το βιβλίο τα πιο σημαντικά αποσπάσματα. Η ανάρτηση είναι από την ιστοσελίδα του Μικρού Αναγνώστη.



Ο ωραίος Δαρείος.


Τον συναντάμε στο Ανθολόγιο. Τον έχουμε και σε βιβλίο στη βιβλιοθήκη της τάξης μας. Βρίσκουμε γι' αυτόν παρουσιάσεις στο διαδίκτυο.Τον διαβάζουμε και τον συμπαθούμε. Είναι ο ωραίος Δαρείος! Βιβλίο για τη διατροφή από τη Σοφία Ζαραμπούκα, με εικονογράφηση της ίδιας από τις εκδόσεις Πατάκη (νεότερη έκδοση 2011). 
Το πρώτο βίντεο είναι από την παρουσίαση του μαθήματος στην ηλεκτρονική μας τάξη: "Ο ωραίος Δαρείος".

Το δεύτερο βίντεο μας δείχνει τις εικόνες του βιβλίου με παράλληλη αφήγησή του.




Η τρίτη παρουσίαση είναι ολόκληρο το βιβλίο για να το διαβάσουμε μόνοι και μόνες μας.

Αριθμοί ως το 10.000.

Στην τελευταία ενότητα των Μαθηματικών μας την 9η, συναντάμε αριθμούς ως το 10.000. Με την ευκαιρία αξιοποιούμε παιχνίδια από το Φωτόδεντρο. Κάθε φορά πατάμε στην εικόνα και ξεκινάμε. 


Στο πρώτο παιχνίδι αυτό με τις κάρτες, μετακινούμε με το ποντίκι τις κάρτες ανάλογα με τα χρώματα που μας ορίζει το παιχνίδι, ώστε να σχηματιστεί ο τετραψήφιος αριθμός. Τον γράφουμε στο κουτάκι και στη συνέχεια βρίσκουμε το πόσο θέλει ώστε να φτάσει στο 10.000. Πατώντας νέος αριθμός συνεχίζουμε το παιχνίδι.


Στο δεύτερο παιχνίδι έχουμε ένα τετραψήφιο αριθμό και μας ζητάει να μετακινήσουμε πούλια από τις δύο στήλες (όχι πιο πολλές) και να φτιάξουμε έναν τριψήφιο αριθμό. Για να μετακινήσουμε πούλια πατάμε στο κάτω μέρος εκεί που γράφει τους αριθμούς και με το - βγάζουμε και με το + βάζουμε. Με τα κυκλικά βελάκια στο πάνω δεξιά μέρος ξαναπαίζουμε.

Το βίντεο με το 53ο μάθημα με τους αριθμούς ως το 10.000 είναι εδώ.

Επαναληπτικό κουίζ στον Μινωικό πολιτισμό.

Και ένα κουίζ επανάληψης στον Μινωικό πολιτισμό. Πατάμε στην εικόνα και μετά στο κάτω μέρος, εκεί που λέει "Ξεκίνα το κουίζ". Πηγή η ιστοσελίδα του Θ. Αρβανιτίδη.

Επαναληπτικές ασκήσεις στον Μινωικό πολιτισμό.

Πατώντας στις εικόνες λύνουμε επαναληπτικές ασκήσεις στον Μινωικό πολιτισμό. Είναι ασκήσεις αντιστοίχισης, συμπλήρωσης κενών και σταυρόλεξο. Πηγή ο ιστοχώρος του Β. Κίτσιου.




Μαθαίνω παίζοντας τη Μινωική Κρήτη.

Πατώντας στην επόμενη εικόνα διαλέγεις πρώτα τον Μινωικό πολιτισμό επιλέγοντας την Κρήτη και μετά τα αντικείμενα που δημιούργησαν οι Μινωίτες.





Πατώντας στην επόμενη τώρα, διαλέγεις πρώτα τον Μινωικό πολιτισμό και μετά μία από τις πολλές δραστηριότητες παιχνιδιού που προσφέρονται.

Ζωγραφίζοντας εξερευνώ τη Μινωική Κρήτη.


Με αφορμή την ενασχόλησή μας με τον Μιωνικό πολιτισμό, ανακαλύψαμε και σας παρουσιάζουμε το βιβλίο της Ηλιάνας Μπάρδη (με εικονογράφηση της ίδιας) "Ζωγραφίζοντας εξερευνώ τη Μινωική Κρήτη" από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο Αθήνα, 2015.
Πρόκειται για ένα βιβλίο γνώσεων εμπνευσμένο από τη ζωή και την θαυμαστή τέχνη των Μινωιτών. Με αρκετές πληροφορίες για αυτό τον θαυμαστό αρχαίο πολιτισμό που αναπτύχθηκε την εποχή του Χαλκού στην προϊστορική Κρήτη. Το παιδί-αναγνώστης μέσα από τις σελίδες του βιβλίου γνωρίζει τα καράβια, τα ταξίδια και τις εμπορικές συναλλαγές τους με τους λαούς της Μεσογείου. Ταξιδεύει νοερά στο Ακρωτήρι της Θήρας (Σαντορίνης), θαυμάζει την τοιχογραφία με το στόλο των Μινωιτών και δημιουργώντας μαθαίνει την τέχνη της νωπογραφίας. Γνωρίζει τις μινωικές σφραγίδες, για την ιστορία και τη χρήση τους. Ακολουθεί τους Μινωίτες στα ποντοπόρα ταξίδια τους με οδηγό τον ήλιο και τα αστέρια, παρατηρώντας τη θέση και την κίνησή τους. Γνωρίζει τον αστερισμό του Ταύρου και τα Ταυροκαθάψια. Μαθαίνει για το Δίσκο της Φαιστού και το μύθο του λαβύρινθου. Παρατηρεί τα ανάκτορα, τα σπίτια, τα εργαστήρια και τον τρόπο δόμησής τους. Εμπνέεται από τις τοιχογραφίες με τα δελφίνια, τις κυρίες με τα γαλάζια και τα χρυσά κοσμήματα. Τα αληθινά έργα τέχνης, τα αγγεία με τα περίτεχνα γεωμετρικά σχήματα και μοτίβα. Επισκέπτεται τη βασιλική κατοικία και παίρνει μέρος στο βασιλικό παιχνίδι (ζατρίκιο) ή στις τελετές και τις γιορτές τις αφιερωμένες στη μητέρα Φύση. Κι ακόμα συμμετέχει στους χορούς και τα πανηγύρια τους.
Οργανώνοντας κάθε φορά, σελίδα τη σελίδα, και ένα εργαστήρι, στο σχολείο, στο σπίτι, στην ύπαιθρο, σε αρχαιολογικούς χώρους ή και σε πλατείες, το παιδί εμπλέκεται σε ένα δημιουργικό παιχνίδι γνωριμίας με την τέχνη και τον πολιτισμό.
Ένα βιβλίο ευχάριστο και χρηστικό για παιδιά από Τρίτη δημοτικού, που σας το συνιστούμε ανεπιφύλακτα.
Πηγή το κείμενο του Μερκούριου Αυτζή.

Επανάληψη στον Μινωικό Πολιτισμό.

Ας θυμηθούμε όλην την ενότητα του Μινωικού Πολιτισμού. 

Το βίντεο με το επαναληπτικό μας μάθημα είναι εδώ

Στη συνέχεια μία διαδραστική παρουσίαση με ερωτήσεις από την ιστοσελίδα του Θ. Αρβανιτίδη Πατάμε στην εικόνα και προχωράμε με το επόμενο. 

Λαϊκή τέχνη: Ο Καραγκιόζης.

Με την ευκαιρία της συνάντησής μας με τον Καραγκιόζη, ένα ντοκιμαντέρ της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης μας γνωρίζει την ιστορία και τη διαδρομή των ηρώων του θεάτρου σκιών.

Από το αρχέγονο θέατρο σκιών των λαών της Ανατολής ως το νεοελληνικό λαϊκό θέατρο σκιών η ιστορική διαδρομή είναι σπαρμένη από εικασίες και θρύλους που διαδίδονται από στόμα σε στόμα και από γενιά σε γενιά. Η ταινία παρακολουθεί την εξέλιξη, παρουσιάζει τους χαρακτήρες του μπερντέ και μας γνωρίζει τους τεχνίτες που σημάδεψαν την ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου σκιών. Ιστορία και παράδοση πλέκονται με αποσπάσματα από σύγχρονες παραστάσεις του θεάτρου και οι φιγούρες του Καραγκιόζη παίρνουν ζωή και σχήμα στα χέρια των παιδιών.


Ο Καραγκιόζης Φούρναρης.

Στο μάθημα της Γλώσσας στην 10η ενότητα που ασχολούμαστε τον τελευταίο καιρό, ("του κόσμου το ψωμί" λέγεται) βρίσκουμε ένα κείμενο από παράσταση του γνωστού και σπουδαίου καραγκιοζοπαίκτη Ευγένιου Σπαθάρη με τίτλο "Ο Καραγκιόζης φούρναρης". 

Με αυτήν την ευκαιρία, μια μικρή ηλεκτρονική περιήγηση στο Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών μας δίνει πλήθος γνώσεις. 

Ακολουθεί η αυθεντική παράσταση του Σπαθάρη για το θέμα μας, σε βίντεο :



Το βίντεο με το μάθημα από το βιβλίο της Γλώσσας είναι εδώ.

Λύνω προβλήματα.

Στην 8η ενότητα των Μαθηματικών λύνουμε προβλήματα. Επειδή συχνά μπερδευόμαστε και δεν σκεφτόμαστε ποιες πράξεις πρέπει να κάνουμε, εξασκούμαστε με τα παρακάτω ασκήσεις - παιχνίδια. Πατάμε κάθε φορά στην εικόνα και ξεκινάμε:




Στην ενότητα αυτή και για τα μαθήματα 51 "Προβλήματα" και 52 "Επαναληπτικό μάθημα" τα αντίστοιχα βίντεο βρίσκονται όταν πατήσετε πάνω στο όνομά τους.

Άσκηση στην τέχνη των Μινωιτών.

Πατάμε στην εικόνα και συμπληρώνουμε τα κενά. Πηγή η e τάξη.
     

Στο εργαστήρι ενός αρχαίου αγγειοπλάστη.

Συζητήσαμε στην Ιστορία με αφορμή τα αγγεία των Μινωιτών. Ας δούμε λοιπόν πώς στα αρχαία χρόνια κατασκευάζονταν και ας προσπαθήσουμε να "ετοιμάσουμε" και ένα δικό μας!
Πατάμε στην εικόνα και μετά σε κάθε μικρότερη εικόνα. Πηγή το φωτόδεντρο.


Το δαχτυλίδι του Μίνωα.

Πατώντας πάνω στην εικόνα "ζωντανεύει" με διαδραστική παρουσίαση το σφραγιστικό δαχτυλίδι του Μίνωα. Προχωράμε στην εφαρμογή με το βελάκι δεξιά. Αμέσως μετά πατώντας πάνω στην εικόνα βλέπουμε τα μέρη της με τη σειρά. Στη συνέχεια πατώντας στο μικρό δ που υπάρχει κάτω αριστερά παίζουμε αντιστοιχίζοντας τα στοιχεία της εικόνας.


Πηγή το φωτόδεντρο.

Η τέχνη των Μινωιτών.

Στην 9η ενότητα ασχολούμαστε με τον δεύτερο σημαντικό πολιτισμό που αναπτύχθηκε στον ελληνικό χώρο στην περίοδο της εποχής του χαλκού, τον Μινωικό πολιτισμό. Στο πέμπτο μάθημα αυτής της ενότητας ανακαλύπτουμε την τέχνη των Μινωιτών.

Όπως πάντα αρχίζουμε με το εννοιολογικό πλάνο μαθήματος με επιμέλεια ύλης των Κατερίνα Καραλή και Κανέλλου Κανελλόπουλου πατώντας εδώ.

Ακολουθεί παρουσίαση από την ιστοσελίδα του Ηλιάδη Η.

Ιστορία Γ΄, 9η Ενότητα - 5. Η τέχνη των Μινωιτών

Ερωτήσεις για την κατανόηση του μαθήματος (πηγή η e τάξη):

Τι γνωρίζεις για τα αγγεία των Μινωιτών;
Τι γνωρίζεις για τις σφραγίδες των Μινωιτών;
Τι κατασκεύαζαν οι Μινωίτες στα εργαστήρια χρυσοχοΐας;
Τι γνωρίζεις για τις τοιχογραφίες των Μινωιτών;
Πόσο κράτησε ο πολιτισμός των Μινωιτών και πώς εξασθένησε;

Ακόμη μία διαδραστική παρουσίαση με ερωτήσεις από την ιστοσελίδα του Αρβανιτίδη Θεόδωρου. Πατάμε στην εικόνα και προχωράμε με το επόμενο.




Το βίντεο με το μάθημά μας είναι εδώ.

Διαβάζουμε ετικέτες προϊόντων.

Συναντάμε στο βιβλίο της Γλώσσας  στο μάθημα "Καλή όρεξη!" στην ενότητα για "Του κόσμου το ψωμί" μία άσκηση με ετικέτες προϊόντων διατροφής. Έτσι προσθέτουμε μία εφαρμογή εδώ από το φωτόδεντρο με περισσότερες πληροφορίες για ποικιλία ετικετών. Πατάμε στην εικόνα και κάθε διαλέγουμε την απάντηση και πατάμε στο επόμενο.


Καλή μας όρεξη!

Λένε όλοι πριν το φαγητό : "καλή όρεξη!". Στο ενότητα της Γλώσσας "του κόσμου το ψωμί" υπάρχει ομώνυμο μάθημα. 

Το βίντεο με το μάθημά μας είναι εδώ.

Με αυτήν την ευκαιρία ένα κουίζ για τις ομάδες των τροφίμων. Πατάμε στην εικόνα και κάθε φορά που απαντάμε πατάμε στην επόμενη άσκηση και συνεχίζουμε.



Πηγή ο ιστοχώρος του Β. Κίτσιου.

Παρασκευή 22 Μαΐου 2020

Υγιεινή Διατροφή : μενού με νου!

Με την ευκαιρία της ενότητας "Του κόσμου το ψωμί" στη Γλώσσα και μάλιστα του μαθήματος "Καλή όρεξη!", αλλά και της πρόσφατης 5ης ενότητας στη Μελέτη Περιβάλλοντος "Τροφή και ενέργεια" καταλαβαίνουμε την ανάγκη να έχουμε νου όταν διαλέγουμε το μενού μας.


Έτσι ανακαλύπτουμε τα μυστικά της Πυραμίδας της Διατροφής και μαθαίνουμε μυστικά για κάθε είδος τροφίμου που περιλαμβάνει. Πατάμε στην εικόνα και μεταφερόμαστε με το βελάκι πάνω δεξιά σε κάθε τρόφιμο χωριστά. 




Στη συνέχεια φτιάχνουμε τη δική μας διατροφική πυραμίδα. Μετακινούμε τις εικόνες στο σωστό "ράφι" της πυραμίδας μας. Πατάμε πάνω στην εικόνα:




Τώρα φτιάχνουμε μια ακόμα Πυραμίδα και ελέγχουμε στο τέλος αν την έχουμε φτιάξει σωστά. Πατάμε, όπως πάντα, στην εικόνα:



Πηγή το φωτόδεντρο.

Η ιστορία του ψωμιού.

Με την ευκαιρία της ενότητας "Του κόσμου το ψωμί" στο μάθημα της Γλώσσας, αναζητάμε και μαθαίνουμε πληροφορίες για την ιστορία του ψωμιού. 


                               

Η ιστορία του ψωμιού είναι τόσο μεγάλη, όσο και η παρουσία σχεδόν του ανθρώπου πάνω στη γη. Από την αρχή της ζωής στον πλανήτη μας, οι άνθρωποι έτρωγαν ωμούς τους δημητριακούς καρπούς. Από τότε που πρωτοκαλλιεργήθηκε το σιτάρι υπολογίζεται ότι έχουν περάσει μέχρι και 10.000 χρόνια. Στην αρχή καταναλώνονταν μόνο οι σπόροι των δημητριακών καρπών, αργότερα έμαθαν να τούς καβουρδίζουν.

Στην αρχαία Αίγυπτο, φαίνεται πως, με την ανατολή του πολιτισμού άρχισε να παρασκευάζεται και το ψωμί. Το πρώτο αλεύρι δεν είχε καμιά ομοιότητα με το σημερινό. Ήταν αλεύρι από καβουρδισμένους ή αποξηραμένους σπόρους που είχαν τριφτεί ή κοπανιστεί ανάμεσα σε δυο λείες πέτρες. Αργότερα, έμαθαν να ανακατεύουν αυτό το πρωτόγονο αλεύρι με νερό και να παρασκευάζουν τούς πρώτους χυλούς που είναι οι πραγματικοί πρόγονοι του σημερινού ψωμιού. Στη συνέχεια έμαθαν να φτιάχνουν πιο πηχτούς χυλούς, τους οποίους έψηναν απευθείας στη φωτιά ή τούς άπλωναν μέσα σε πυρακτωμένους λίθους. Τα πρώτα σκεύη που χρησιμοποιήθηκαν ήταν πήλινα ταψιά. 

                                   

Όσοι πιστεύουν ότι το πρώτο ψωμί ζυμώθηκε στην αρχαία Αίγυπτο στηρίζονται σε αιγυπτιακούς τάφους, όπου ανακαλύφθηκε η εικόνα του παλιότερου ψωμιού που είναι σήμερα γνωστό. Η εικόνα χρονολογείται γύρω στα 3.000 π.Χ. 
Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι στην αρχαία Αίγυπτο το ψωμί ζυμωνόταν με τα πόδια, κάτι που συνεχιζόταν ως τις αρχές του 20ου αιώνα σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και της Ευρώπης. 

               
Τα πρώτα οργανωμένα αρτοποιεία εμφανίστηκαν στην αρχαία Ρώμη επί αυτοκράτορα Τραϊανού το 97 - 117 μ.Χ. Στην αρχαία Ελλάδα, το ψωμί παρασκευαζόταν και ψηνόταν στα σπίτια. Τα αρτοποιεία στην Ελλάδα εμφανίστηκαν κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ. Ανάμεσα στις πολλές ποιότητες ψωμιού που παρασκευάζονταν στην αρχαία Ελλάδα ήταν ο ζυμίτης, από αλεύρι, νερό και προζύμι, ο άζυμος, από αλεύρι και νερό, ο σιμιγδαλίτης, από λεπτότατο αλεύρι προερχόμενο από καλής ποιότητας σιτάρι κλπ. 

Σπουδαία γεγονότα στην ιστορία των ανθρώπων συνδέονται με το ψωμί και με το αν υπήρχε σε αφθονία για όλους ή όχι. Οι αρχαίοι Ρωμαίοι πρόσφεραν «Άρτον και Θεάματα» (φράση που έμεινε σαν παροιμία) στο λαό, γιατί μοίραζαν μεγάλες ποσότητες φρεσκοψημένων καρβελιών στους θεατές των αγώνων στις αρένες. 

Η Βιομηχανική Επανάσταση του 18ου – 19ου αιώνα επέφερε με τις ραγδαίες τεχνολογικές ανακαλύψεις μεγάλες αλλαγές και άλματα στην αρτοποιεία (μηχανικά ζυμωτήρια, σύγχρονοι κλίβανοι, φούρνοι κλπ). 
                         

(Ιδέες κυρίως από το βιβλίο «Το ψωμί και τα γλυκίσματα των Ελλήνων» των Νίκου και Μαρίας Ψιλάκη, εκδόσεις Καρμάνωρ, 2009 – διασκευή). 

Σάββατο 16 Μαΐου 2020

Το ψωμί και οι λέξεις του.

Λίγα λόγια για τις λέξεις του ψωμιού, γιατί έτσι μαθαίνουμε, παίζοντας με τις λέξεις.

Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν το ψωμί άρτο. Και η λέξη επιβίωσε μέχρι σήμερα και στην εκκλησιαστική ορολογία (άρτος και αρτοκλασία) αλλά και στην καθημερινή μας κουβέντα. Λέμε άρτος, αρτοποιός και αρτοποιείο για το ψωμί, τον φούρναρη και το κατάστημά του. Πώς όμως προέκυψε η λέξη ψωμί; Μαθαίνουμε ότι στα αρχαία ελληνικά ψωμός είναι η μπουκιά για κάθε είδος φαγητού και σιγά σιγά αργότερα έφτασε να σημαίνει κυρίως τη μπουκιά ψωμί (ψωμίον). Πέρασαν τα χρόνια και πια η λέξη χρησιμοποιείται αντί της λέξης άρτος. 
Στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη, χρησιμοποιείται πάντοτε για το ψωμί η λέξη άρτος (πέντε άρτοι κρίθινοι, στο θαύμα του πολλαπλασιασμού) όταν όμως στον μυστικό δείπνο ο Ιησούς θέλει να υποδείξει τον μαθητή που θα τον παραδώσει, παίρνει μια μπουκιά ψωμί και λέει "εγώ βάψω το ψωμίον και δώσω αυτώ" και βουτάει το ψωμί στο κρασί και το δίνει στον Ιούδα. Με τον καιρό, το ψωμίον δεν σήμαινε πια τη μπουκιά ψωμί αλλά το ψωμί γενικώς. (Πηγή ο Ν. Σαραντάκος).

Λέξεις που χρησιμοποιούνται για τα είδη του ψωμιού που συναντάμε στους φούρνους: 
Σταρένιο, Σικάλεως, Ψωμί από καλαμποκάλευρο, Πολύσπορο, Ολικής αλέσεως, Χωριάτικο, Ψωμί για τοστ, Ψωμί με προζύμι, Λιόψωμο, Σταφιδόψωμο, Καρυδόψωμο,  Τυρόψωμο, Χριστόψωμο, Λαγάνα.

Τα ψωμιά μας τα αγοράζουμε στο σχήμα της φραντζόλας, του καρβελιού και της μπαγκέτας.

Καλή μας όρεξη!

Το βίντεο από την ηλεκτρονική μας τάξη με το ποίημα "Ψωμί".

Του κόσμου το ψωμί.

Με αφορμή την ενότητα της Γλώσσας για το ψωμί ανακαλύπτουμε πολλά για τον κύκλο της παραγωγής του, για την ιστορία της παρασκευής του παλιά και τώρα, αλλά και για τα είδη του και για τις λέξεις που το ονοματίζουν.
Επισκεπτόμαστε εικονικά το Μουσείο Λούλη και βρίσκουμε πλήθος πληροφορίες για την ιστορία του ψωμιού από τα πολύ παλιά χρόνια μέχρι σήμερα. 

Στο επόμενο βίντεο μαθαίνουμε για τη μυθολογία και την ιστορία της καλλιέργειας των δημητριακών.



Μαθαίνουμε για τα διαφορετικά είδη των δημητριακών στο επόμενο βίντεο:



Βλέπουμε την καλλιέργεια του σιταριού χτες και σήμερα:



Μαθαίνουμε για την ιστορία της άλεσης από παλιά μέχρι σήμερα:



Και βέβαια αναφερόμαστε στη σημασία της υγιεινής διατροφής και στον ρόλο που παίζουν τα δημητριακά σε αυτήν.



Γίνεται ξεχωριστή αναφορά στην ανάγκη να μη σπαταλάμε την τροφή μας με το επόμενο βίντεο:




Το βίντεο από την ηλεκτρονική μας τάξη με το μάθημα "Το πιο γλυκό ψωμί" (α΄μέρος) και "Το πιο γλυκό ψωμί"(β΄μέρος).

Ο κύκλος του ψωμιού.

Tο όργωμα 

Μόλις έπιαναν οι πρώτες βροχές του φθινοπώρου και μαλάκωνε το χώμα, άρχιζε το όργωμα. Έπρεπε να ετοιμαστεί το χώμα να γίνει αφράτο δηλαδή, για να δεχτεί το σπόρο. Τότε δεν είχαν μηχανές και χρησιμοποιούσαν ζώα για να τους βοηθούν στο όργωμα, που έσερναν το αλέτρι. Το αλέτρι ήταν ξύλινο και το έδεναν συνήθως σε δυο άλογα ή σε δυο βόδια. Στο όργωμα πρόσεχαν να πατάει το ένα ζώο μέσα στο διπλανό αυλάκι, για να γίνεται ίσιο.


Η σπορά
Παλαιότερα η σπορά γινόταν με το χέρι. Άρχιζε στα τέλη του Σεπτέμβρη και τελείωνε το Δεκέμβρη. στις 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα του Σταυρού, οι γεωργοί πήγαιναν στην εκκλησία λίγο σπόρο να τον ευλογήσει ο παπάς. Μετά τον έπαιρναν και τον ανακάτευαν με τον υπόλοιπο σπόρο, για να έχουν καλή σοδειά. Άλλοι κρατούσαν αγιασμό και ράντιζαν το σπόρο για να πάρει ευλογία. Αφού τελείωνε το όργωμα, έριχναν το σπόρο με το χέρι. Το σπόρο τον είχαν μέσα σε ένα «δισάκι» (διπλό σάκο), που στη μέση είχε ένα άνοιγμα, για να το κρεμάνε στο λαιμό. Δηλαδή, είχαν ένα σάκο μπροστά και έναν πίσω. Όταν άδειαζε λίγο ο μπροστινός σάκος, έφερναν μπροστά τους τον πίσω σάκο, για να μην κουράζονται από το μεγαλύτερο βάρος του. Αυτό συνεχιζόταν μέχρι να αδειάσουν οι σάκοι, οπότε τους ξαναγέμιζαν. Αφού τελείωνε η σπορά, για να σκεπαστεί ο σπόρος με χώμα, έκοβαν ένα μεγάλο κλωνάρι δέντρου και το σβάρνιζαν στο χωράφι. 

Το σβάρνισμα
Στη συνέχεια γινόταν το σβάρνισμα με τη σβάρνα, που έσερνε το ζώο, για να στρώσει το χωράφι και να σκεπαστεί ομοιόμορφα ο σπόρος. Αφού τελείωνε η σπορά, περίμεναν τις βροχές, για να ποτιστούν τα χωράφια και να βλαστήσει ο σπόρος.Σε περιόδους μεγάλης ξηρασίας, μην μπορώντας να κάνουν κάτι άλλο, απευθύνονταν στον ιερέα του χωριού να κάνει λιτανεία. Έπαιρναν τα εικονίσματα και τα λάβαρα από την εκκλησία και πήγαιναν στα χωράφια. Εκεί ο ιερέας διάβαζε ευχές και όλοι μαζί παρακαλούσαν το Θεό να βρέξει.

Ο θερισμός
Στις αρχές του καλοκαιριού, τα σιτάρια ωρίμαζαν και άρχιζε το θέρος. Τα στάχυα θερίζονταν με τα δρεπάνια, γίνονταν δεμάτια και μεταφέρονταν στα αλώνια. Ο θερισμός είναι η εργασία για τη συγκομιδή των σιτηρών και γίνεται μετά από το ωρίμασμα των καρπών, δηλαδή στα τέλη Μαΐου στις θερμές περιοχές και στα νησιά, τον Ιούνιο στις υπόλοιπες περιοχές και τον Ιούλιο στα ορεινά μέρη. Το πότε ακριβώς εξαρτάται από τι θα κάνουν με το σιτάρι. Αν το θέλουν για αλεύρι πρέπει οι κόκκοι του να έχουν σκληρύνει.
Ο θερισμός γινόταν ή με το χέρι από εξασκημένους εργάτες και εργάτριες ή σήμερα πια με θεριστικές μηχανές. Οι εργάτες για το θερισμό χρησιμοποιούσαν το δρεπάνι, που είναι γνωστό θεριστικό εργαλείο από τα πολύ παλιά χρόνια. Το δρεπάνι αποτελείται από μια ξύλινη λαβή και μια πριονωτή λεπίδα, που έχει το σχήμα μισοφέγγαρου. Ο θεριστής πιάνει με το αριστερό του χέρι μια δέσμη σιτηρών, τα χερόβολα, και με το άλλο, σύροντας το δρεπάνι προς το μέρος του, τα κόβει. Πολλά χερόβολα σχηματίζουν ένα δεμάτι που δένονται από εργάτες που ακολουθούν τους θεριστές. 

Το Αλώνισμα
Το αλώνισμα γινόταν στο αλώνι, πέτρινο ή πήλινο, για να είναι σκληρό και βρισκόταν σε ψηλό μέρος, για να γίνεται πιο εύκολα το λίχνισμα. Γύρω - γύρω υπήρχε περιτείχισμα, για να μη σκορπίζονται οι σπόροι κατά την εργασία του αλωνισμού. Το αλώνισμα γινόταν έτσι: Χτυπούσαν τα στάχυα με πολλή δύναμη, είτε με το χέρι ή με ζώα για να αποχωριστεί ο καρπός από τα υπόλοιπα στελέχη.

Επειδή με το χέρι το χτύπημα είναι δύσκολο, χρησιμοποιούσαν εργαλεία, όπως είναι ο κόπανος ή δάρτης ή δικάβαλος ή λιοράβδι. Το αλώνισμα είναι δύσκολη και σκληρή εργασία. Εξαντλούνται και τα ζώα και οι ίδιοι οι άνθρωποι. Ο κυπριακός λαός λέει για το αλώνισμα το παρακάτω τετράστιχο: "Βόδι να μην αλώνιζε, κόρη να μην εγέννα, και νιος να μην εθέριζε, ποτέ του δεν εγέρνα". Όταν θεριστούν τα στάχυα, σκορπίζονται στο αλώνι.

Το λίχνισμα
Ακολουθούσε το "λίχνισμα". Μετά το χωρισμό του καρπού από τα υπόλοιπα στελέχη, γινόταν το λίχνισμα ή ανέμισμα ή ξανέμισμα, για να μείνει το καθαρό σιτάρι και μετά να το μεταφέρουν σε ειδικές αποθήκες.Με την βοήθεια του αέρα, και ένα εργαλείο τη δικράνα, ο καρπός ξεχώριζε και έμενε στο αλώνι. 

Το σάκιασμα.
Η επόμενη εργασία ήταν το σάκιασμα του καρπού και η αποθήκευση του στα κελάρια, όπου φυλάσσονταν και προστατεύονταν με τη χρήση συγκεκριμένων φυτών (βοτάνων) που απομάκρυναν από τον καρπό τα παράσιτα (ψείρες, σκουλήκια κ.ά.).

Το άλεσμα.
Στη συνέχεια το σιτάρι το πήγαιναν στο μύλο για να αλεστεί.








Ζύμωμα - ψήσιμο.
Το ζύμωμα γινόταν σε ξύλινες σκάφες και έπειτα το ζυμάρι μεταφερόταν με τις πινακωτές όπου φούσκωνε και μετά τοποθετούνταν στο φούρνο για να ψηθεί.


Καλή μας όρεξη!

Ο κύκλος του ψωμιού. Αναδημοσίευση υλικού, με επιλογή και προσαρμογή, από την ομώνυμη εργασία του Ζάννειου σχολείου (Ηράκλειο, 2014).

Το βίντεο από την ηλεκτρονική μας τάξη με το μάθημα "Το πιο γλυκό ψωμί" (α΄μέρος) και "Το πιο γλυκό ψωμί"(β΄μέρος).